İçindekiler
Prozac (Fluoksetin) Nedir?
Prozac, depresyon tedavisinde sıkça tercih edilen bir ilaçtır. Bu ilaç, selektif serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) grubundan bir antidepresandır. Bu ilacın etken maddesi fluoksetindir. Genellikle depresyon tedavisi kullanımıyla özdeşleştirilse de bazı durumlarda obsesif kompulsif bozukluk (OKB), adet öncesi sendromu ve yeme bozukluğu gibi rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılır.
Türkiye’de reçete ile satılan bir ilaç olan Prozac, hastalara kapsül ya da şurup formunda reçete edilebilir. Doktor kontrolünde dikkatle kullanılması gereken bir ilaçtır. Eski tip antidepresanlara nazaran daha az yan etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, kullanmaya başladıktan sonra görülen bazı yan etkileri genellikle bir ya da iki hafta içinde kendiliğinden geçmektedir.
Bu ilaç, pek çok psikolojik rahatsızlık için reçete edilen oldukça etkili bir antidepresandır. En sık depresyon tedavisinde reçete edilir. Depresyondaki bir hastada iştah azalması ya da artması, konsantre olamama, uyku bozuklukları gibi belirtiler gözlemlenir. Depresyon esnasında gözlemlenen bu rahatsızlıkları tedavi etmek için bu ilacın kullanımına başlanır.
Ancak bu ilaç sadece depresyon tedavisinde de kullanılmamaktadır. Pek çok mental hastalığın tedavisinde Prozac ilacı kullanımına rastlamak mümkündür. Obsesif kompulsif bozukluk bunlardan biridir. Kısa dönemli tedavilerde tercih edilen bu ilaç, plaseboya nazaran daha da etkili bulunmaktadır.
Bu alanda yapılan bilimsel çalışmalar, adet öncesi sendromu tedavisinde de bu ilacın etkili olduğunu göstermiştir. Yorgunluk, sinirli olma durumu, iştah bozukluğu, duygu dalgalanmaları gibi semptomları olan bu sendromun etkilerini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Bunlara ek olarak bu ilaç ayrıca panik atak, yeme bozuklukları gibi rahatsızlıkların tedavisinde de başvurulan bir ilaçtır. Endişe, korku, istenmeyen karanlık ve olumsuz düşünceler, uyku bozuklukları gibi rahatsızlıkları ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Prozac Ne İşe Yarar?
İlk çıktığı yıllardan beri yaygın bir kullanıma sahip olan bu ilaç mental sağlığın daha iyi gitmesine yardımcı olan bir ilaçtır. Ruhsal hastalıklar sonucu ortaya çıkan belirti ve semptomların giderilmesine yardımcı olur ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağlar. Tek başına tedavi için yeterli değildir ancak tedavinin ilerlemesinde önemli bir paya sahiptir.
Bireyin iştah, uyku, mutluluk ve ruh halini serotonin hormonu etkiler. Bu hormonun salgılanmasında meydana gelen değişiklikler kişinin günlük yaşantısına da müdahale eder. Fluoksetin etken maddesi sayesinde serotonin hormonunun salgılanması kontrol altına alınır. Hormonun belli bir seviyede olması, bireyin içinde bulunduğu depresif ve mutsuzluk halinin değişmesine katkıda bulunur.
Prozac Nasıl Etki Eder?
Fluoksetin etken maddesi serotonin hormonu üzerinde etkilidir. Prozac ilacı, halk arasında mutluluk hormonu olarak da bilinen serotoninin beyin içinde hücreye alınarak parçalanmasını önlemektedir. Böylece vücuttaki serotonin hormonunda azalma gözlemlenmez. Bu da hastanın duygu durumunda iyileşmeyi sağlar. Hastanın duygu durumu daha stabil bir hale gelir ve zamanla daha iyiye gider.
Prozac Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Bu ilaç pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bunlar majör depresif bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, bulimia, adet öncesi disforik bozukluk, aşırı yeme bozukluğu ve bipolar depresyon rahatsızlıklarıdır. Hekimler buna ek olarak tedaviye dirençli depresyon için olanzapin (Zyprexa) ile kombinasyon halinde bu ilacı reçete ederler.
Prozac ruh halinizi, iştahınızı, uykunuzu, odaklanmanızı ve enerji seviyenizi iyileştirerek daha iyimser hissetmenizi sağlamanıza yardımcı olur. Kaygı, korku, negatif düşünceler ve panik atakları da azaltmaya destek olacaktır.
Prozac Nasıl Kullanılır?
Bu ilacın kullanımı doktorun reçete ettiği şekilde gerçekleştirilir. Katı formda reçete edildiği takdirde her gün aynı saatte bir bardak suyla birlikte verilen doz miktarına göre alınır. Ne kadar doz alınacağına doktor karar verir. Hastanın kafasına göre doz miktarını artırması veya azaltması tehlikelidir. Genellikle düşük dozla ilaç kullanımına başlanır ve hastalığın seyrine göre bu doz artırılır.
Sıvı formda bu ilaç kullanılacağı zaman ilaç kutusundan çıkan ölçek yardımıyla gerekli doz alınır. Kaşık ya da başka herhangi bir ölçeğin kullanılması doğru olmayacaktır. Gereğinden fazla ya da az doz alımına neden olabilir.
İlaç genellikle 1 ay içinde etkisini tamamen göstermeye başlar ancak kendinizi iyi hissetmeye başladığınız an ilacı kullanmayı bırakamazsınız. Bu, tedavinizi yanlış bir yola sokacak bir hareket olacaktır. İlacın dozuna, ne zaman başlanıp ne zaman bırakılacağına karar veren yegane kişi doktorunuzdur.
Kimler Prozac Kullanmamalı?
Her ilaç her bireye uygun olmayabilir. Prozac kullanmaması gereken kişiler ise şunlardır:
- Epilepsi hastaları
- Ülser hastaları
- Ailede glokom geçmişi olan bireyler
- Sodyum seviyesi düşük olanlar
- Karaciğer rahatsızlıkları bulunanlar
- Diyabet hastaları
- Ailede bipolar ve intihar girişimi geçmişi olan bireyler
Prozac (Fluoksetin) Hangi İlaçlarla Kullanılamaz?
Hangi ilacı kullanırsanız kullanın, kullandığınız ilaçlarda bulunan maddeler birbirleriyle etkileşime girdiklerinde olumsuz bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu yüzden Prozac kullanımından önce de medikal geçmişinizi ve hangi ilaçları kullandığınızı doktorunuza söylemelisiniz.
Bu ilacın sıvı formu, az miktarda alkol içermektedir. Eğer alkol bağımlılığı, karaciğer hastalığı gibi sorunlarınız varsa, metronidazole ve disulfiram gibi alkol ile ciddi etkileşimi olan ilaçlar kullanıyorsanız muhakkak hekiminize danışınız.
Ayrıca fluoksetin kullanımına bağlı olarak idrar söktürücü ilaç kullanan kişilerde kandaki sodyum seviyesinin düşmesiyle bilinç bulanıklığı gözlemlenir. Şikayetiniz arttığı takdirde doktorunuza başvurmalısınız.
Fluoksetin etken maddesiyle birlikte kullanılmaması gereken ilaçlar ise şunlardır:
- MAO inhibitörleri
- Trisiklik antidepresanlar
- Diğer serotonin geri alım inhibitörleri
- Kan sulandırıcı ilaçlar
- Metoprolol
- Tamoksifen
- Mekitazin
- Lityum
- Tramadol
- Sarı kantaron takviyeleri
- QT uzaması yapan ilaçlar
- Aspirin
- Alerji ilaçları
Prozac Dozları
Doktorunuz tarafından ne kadar doz almanız gerektiğine karar verilirken bunu etkileyen pek çok neden bulunur. Doz miktarının kişiden kişiye değişebileceği unutulmamalıdır. Doz miktarını etkileyen durumlar genellikle şunlardır:
- Yaş
- Hastalık
- Hastalığın durumu
- Vücudun ilk doza karşı verdiği yanıt
- Başka bir rahatsızlığın olup olmadığı
Yetişkinlerde genellikle günlük 20 mg ile tedavi başlar. Sonraki süreçte ise günlük 20-60 mg arasında değişen bir doz uygulanır. Günde maksimum alınabilecek doz miktarı ise 80 mg’dır. Yeme bozukluklarında başlangıç dozu daha fazla olabilir.
Prozac Yan Etkileri Nelerdir?
Her ilacın kullanımı sonucu bazı yan etkilerle karşılaşılabilir. Prozac kullanımı sırasında da bazı yan etkilerle karşılaşmak mümkündür. Bu etkiler zamanla azalacaktır ancak azalmadığı ya da şiddetlendiği durumlarda doktora başvurmak gereklidir. Etkilerin kişiden kişiye değişebileceği gibi bazı kişiler daha şiddetli yan etkiler yaşayabilirken bazılarında hiç görülmeyebileceği de unutulmamalıdır.
Gözlemlenen yan etkilerden bazıları şunlardır:
- İshal
- Uyku sorunları
- Mide bulantısı
- Baş ağrısı
- Güçsüzlük ve yorgunluk
- Dikkat dağınıklığı
- Kadınlarda adet sırasında kanama artışı ya da ara kanamalar
- Aşırı hareketlilik
- Baş dönmesi
Genellikle karşılaşılabilen yan etkiler bunlar olmakla birlikte, her 100 kişiden birinden daha az görülebilen bazı ciddi yan etkiler de mevcuttur. Bu yan etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Göğüste sıkışma, ağrı ve nefes kesilmesi
- Bayılma
- Kendine zarar verme ve intihar düşüncesi
- Ciddi hafıza problemleri
- Denge kaybı
- Epilepsi nöbetleri
- Kanlı kusma veya dışkıda, idrarda kan, öksürmeyle gelen kan gibi anormal kanamalar
- Alerjik reaksiyon
- Aşırı heyecanlı, neşeli hissetme, yerine duramama, oturmakta zorlanma durumu
Bu yan etkilerle karşılaşılması durumunda hasta zaman kaybetmeden doktoruna başvurmalıdır.
Nadiren gözlemlenen ve genellikle ilacın etken maddesi olan fluoksetin alerjisi kaynaklı yan etkiler ise şunlardır:
- Dudak, ağız, dil, boğaz ve yüzde şişmeler
- Nefes almada güçlük, göğüs sıkışması
- Konuşmada zorluk çekme
- Deride kaşıntı ve kızarıklık, soyulma
- Hırıltı
Fluoksetin Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Fluoksetin alerjisi genellikle nadir görülen bir durumdur. Ancak alerji belirtileri göstermeye başladıysanız derhal doktorunuzla iletişime geçmeniz ve gerekirse ilacı kullanmayı bırakmanız gerekmektedir.
Bu ilacı kullanırken alkol ve sigara kullanımını da kesmelisiniz. Bu ilacı kullanırken genellikle araba sürmekten kaçınmanıza gerek yoktur ancak araç kullanmanıza engel olabilecek yan etkiler gözlemlediyseniz dikkatli olmalı, trafiğe çıkmaktan kaçınmalısınız. Sürüş güvenliğinizi tamamen sağladığınıza emin olmalısınız.
Fluoksetin kullanırken ameliyat olmanızı ya da başka bir sağlık sorunu için ilaç kullanmanızı gerektirecek bir durumla karşılaşırsanız doktorunuza danışmanız gerekir.
Prozac (Fluoksetin) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Prozac Reçetesiz Alınır mı?
Bu ilaç yalnızca reçete ile satılan ve ilgili doktorun reçete etmesiyle alınabilecek bir ilaçtır.
Prozac Muadili Nedir?
Prozac ile aynı etken maddelere sahip muadil ilaçlar bulunmaktadır. Bunlardan hangisinin sizin için kullanıma uygun olacağını doktorunuz belirleyecektir.
Prozac Uyku Yapar mı?
Tedavinin ilk günlerinde uyku sorunları, yorgunluk, esneme gibi yan etkilerle karşılaşmak mümkündür. Bu etkiler zaman içinde azalacaktır ancak zayıflamak yerine şiddetleniyorsa bu durumu doktorunuza danışmanız gerekir.
Prozac Etkisini Ne Zaman Gösterir?
Genellikle 1-2 hafta içerisinde etkisini gösteren bir ilaçtır. Bir ayın sonunda ise giderek daha iyi hissetmeye başlarsınız. Görülen semptomlar zamanla azalır.
Bu Makaleyi Oyla
2
0
Tarih : 07.04.2023
Güncellenme Tarihi: 09.09.2023 22:43
Yazar : Sena Özbeyoğlu
PSIKOLOG
Sena Özbeyoğlu
Merhabalar, ben Psikolog Sena Özbeyoğlu. Ankara TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunuyum. Bilişsel Davranışçı Terapi tekniklerini kullanmaktayım. Aynı zamanda Aile ve Çift terapisi uygulamaktayım. Bilişsel Dav...
Devamını Oku
