< Geri
İçindekiler
Gelecek kaygısı en genel anlamı ile bu durum gelecekteki bir olayla ilgili aşırı endişedir. Bu sadece maddi durumlardan değil manevi sebeplerden dolayı da meydana gelebilmektedir. Yeni bir iş gibi planlanmış bir olay veya sevilen birinin kaybı gibi potansiyel bir tehdit olabilir. Birçok anksiyete bozukluğu türü ile ortaya çıkar.
Çoğu insan gelecekteki olayları veya durumları bir dereceye kadar merak etme ve hatta strese sokma eğilimindeyken aşırı düzeyde beklenti kaygısı, bir kişinin günlük yaşamını ve işleyişini olumsuz etkileyebilir.
Gelecek kaygısı, bir olay ya da durum üzerine ileri seviyede kaygı hissetmedir. Bu bakımdan farklı yaş gruplarında ve cinsiyetlerde, yaşamın farklı zaman aralıklarında gözlemlenebilecek bir durumdur. Gelecek ile alakalı bir miktar endişe genel olarak kabul edilebilir sayılmaktadır. Bu durum zaman zaman depresyon ile de sonuçlanabilmektedir. Ne var ki bu durum olumsuz neticelere odaklanma eğiliminde olan aşırı ya da zayıflatıcı bir endişe seviyesini tanımlamaktadır.
Geleceğe ait kaygısı taşımakta olay bireyler, herhangi bir olaydan saatler, günler, haftalar ya da aylar önce kendini kaygılı, endişeli bir ruh halinde görebilir. İnsanlar aşağıdaki durumlardan önce beklenti kaygısı yaşayabilir:
Ancak sadece bunlarla da sınırlı değildir. Bireyler bunların yanı sıra aşağıdakiler gibi gelecekte meydana gelebilecek potansiyel durumlar üzerine de gelecek kaygısı taşıyabilir:
Ne var ki unutulmaması gereken bir durum gelecek kaygısı bir bozukluk olmadığıdır. Aksine sosyal kaygı bozukluğu gibi diğer kaygı bozukluklarının bir semptomu olarak tanımlanmaktadır.
Gelecek kaygısı yaşayan bireyler sıklıkla gelecek üzerine gergin, endişeli ya da korkulu hissedebilir. İnsanlar ilerleyen tarihlerdeki olaylar ile alakalı en kötü neticeler üzerine yoğunlaşır ve bunun üzerine zamanını kaybeder.
Gelecek kaygısı tecrübe edenler, genel anlamda bir kişiden diğerine farklılık gösterebilen başka kaygı belirtileri göstermektedir. Her anksiyete bozukluğunun yoğunluğu ve süresi değişebilen kendi semptomları taşır, bu nedenle kişiden kişiye göre bu kaygı durumu değişmektedir. Bazı kaygı belirtileri genel anlamda şu şekilde örnek halinde verilebilir:
Tüm bunlar, gelecek kaygısı belirtileri arasında önemli durumlardır. Ancak belirtilerin kişiden kişiye göre değişebileceği de unutulmamalıdır.
Gelecek kaygısı neden olur sorusuna gelecek olursak, normal bir insan süreci ve strese bir tepkidir. Anksiyete, yalnızca bir kişinin refahını ve işleyişini etkileyen aşırı korku veya endişeleri içerdiğinde bir sorun haline gelir. Gelecek kaygısı, aşağıdakiler gibi diğer kaygı bozukluklarının bir belirtisidir:
Bununla birlikte uzmanlar hala kaygı bozukluklarının nedenlerini tam olarak anlamış değildir. Ancak, aşağıdakilerin bir kombinasyonundan kaynaklanabilir:
Tüm bunlar gelecek kaygısı nedenleri arasında bulunmaktadır. Bunlara ilave olarak anksiyete bozuklukları için risk faktörleri şunları içerir:
Dolayısıyla bu gibi durumlarda daha fazla özen göstermek gerekir.
Teşhis aşamasında Psikiyatr veya psikolog gibi bir doktor veya ruh sağlığı uzmanı anksiyete bozukluğunu teşhis edebilir. Tanı koymak için şunları yapabilir:
Ayrıca bunların yanı sıra farklı teşhis yöntemleri de ek olarak yer alabilir. Bunlar hastalara göre özel bir şekilde belirlenerek yapılır.
Gelecek kaygısı ile başa çıkmanın bir çok yolu mevcut. İlerleyen tarihlere dair beklenti kaygısı olan kişilerin korkularını azaltmalarına ve gelecekle ilgili belirsizlikle başa çıkmalarına yardımcı olabilecek pek çok konu vardır.
İyi kişisel bakım, temel ihtiyaçlarla ilgilenmekle başlar. Mümkün olduğunda stres kaynaklarını azaltmalı, bunlardan uzak durulmalıdır. Bunun haricinde dengeli bir diyet yapmak da hiçbir zaman unutulmamalıdır. Ayrıca kaygıyı daha da kötüleştirebilecek olan kafein ve şekeri de limitlemek tavsiye edilir. Araştırmalar, kaygıyı azaltabileceğini gösterir. Bu nedenle, düzenli olarak egzersiz yapmalıdır.
Uyku kaygısı olanlar için bir diğer önemli alandır. Her gece aynı saatte yatıp her sabah aynı saatte uyanmalı, böylece bir rutin düzen oluşturmaya gayret göstermelidir. Her zaman yeterince uyku almaya dikkat edilmelidir.
Bununla birlikte, beklenti kaygısı uyku bozukluğuna ve uykusuzluğa neden olur ve uyku eksikliği kaygıyı kötüleştirir. Kronik uyku bozukluğu ile mücadele eden kişiler, farkındalık aktiviteleri yardımcı olmazsa bir doktora görünmelidir.
Gevşemeye yardımcı olacak teknikler zamanla kaygıyı azaltabilir. Bu bakımdan gelecek kaygısı için neler yapılabilir için yanıtlardan bir tanesidir. Bunlar ayrıca uyku kalitesini de artırırlar. Genel anlamda söz konusu teknikler şunları içerir:
Kişiler söz konusu metotlar üzerine bir terapistten daha ayrıntılı bilgi sahibi olabilir. Ek olarak her aşamada rehberlik etmeye yardımcı olabilecek çok sayıda uygulama veya çevrimiçi video da yer almaktadır. Ne var ki söz konusu metotların kaygı tedavisi olmadığını da her zaman hatırlanmalıdır. Bu bakımdan insanların onları yanlış kullanırsa, istenmeyen sonuçlar elde edebilir.
İdeal olarak, insanlar bu egzersizleri endişeli hissettikleri zamanlar yerine belirli programlanmış zamanlarda uygulamalıdır. Bir sağlık uzmanı, bir kişinin gevşeme tekniklerini bilinçli bir şekilde bilişsel davranış terapisine veya maruz bırakma terapisine dahil etmesine yardımcı olabilir.
Günlük tutma da gelecek kaygısı nasıl giderilir için verilebilecek yanıtlardan bir diğeridir. Çünkü insanların kaygılarını azaltmalarına ve korkularını ve tetikleyicilerini bulma gibi hususlarda onlara deste verebilir.
Özellikle kaçınma bozukluğu olan bireylerde bunu eğitimli bir akıl sağlığı uzmanının rehberliğinde gerçekleştirmesi tavsiye edilir.
Kendine şefkat gösterme de gelecek kaygısı nasıl giderilir için verilebilecek cevaplardan bir tanesidir. Bunun kelime anlamı yani olumsuz durumlarda kendine nezaket ve özenle davranmaktır. Böylece kişiler gelecek kaygısının da önüne geçebilir veya bunu daha da hafifletebilir.
Söz konusu uygulamayı yapmanın pek çok yolu yer almaktadır. Onlardan bir tanesi, gelecek kaygısı yaşayan bir arkadaşa nasıl davranabileceklerini araştırarak bunu ayrıntılı bir şekilde öğrenmektir. Genel anlamda pek çok kişi çevresine göre kendilerine olduğundan daha nazik bir şekilde davranmaktadır. Bu alıştırma öz-şefkatin önemini vurgular.
İnsanlar bazen sorumluluklarının farkında olsa da bunları reddedebilmektedir. Bu da gelecek kaygısı gibi durumlara neden olabilmektedir. İnsanlar gelecekteki bir olay veya durum hakkında endişe duyduklarında ortaya çıktığı için, durumun sorumluluğunu üstlenmek yardımcı olabilir.
Örneğin, birisi bir iş görüşmesi için endişeliyse, bir arkadaş veya aile üyesiyle görüşme sorularını yanıtlamak için pratik yapmak yararlı olabilir.
Anksiyete bozuklukları yüksek oranda tedavi edilebilir. Birincil tedavilerden bir tanesi terapidir. Terapi esnasında birey stres ve kaygı kaynaklarının neler olduğunu, kendinde bunun neden meydana geldiğini fark edebilir.
Bununla sınırlı kalmadan terapistler ek olarak insanların sağlıklı başa çıkma yöntemlerini fark etmelerini de destekleyebilir. Bir takım terapi metotları kaygı için diğerlerinden daha etkili bir yapı gösterebilmektedir. Genel anlamda bunlar hastalara göre özel bir şekilde belirlenerek uygulanır.
Gelecek kaygısı önemli iş toplantılarından iş görüşmelerine kadar pek çok yerde görülebilir. Sadece maddi alanlarda değil insanlar arasındaki ikili ilişkilerde de, ilişki geleceğine dair yaşanabilir.
Gelecek kaygısı farklı yaş ve meslek gruplarında, cinsiyetlerde gözlemlenebilecek bir durumdur. Bu bakımdan geniş bir yelpazeyi etkileyebilir.
Genel anlamda gelecek kaygısı hayatın farklı dönemlerinde gözlemlenebilecek bir durumdur, bu bakımdan hayatın herhangi bir döneminde meydana gelebilir.
Genel anlamda gelecek kaygısı belirtileri şu gibi konuları içine almaktadır, ancak bunlar kişiden kişiye değişebilir:
Gelecek kaygısını yaşıyorsanız, bunu sağlıklı bir şekilde atlatmak için uzman psikologlardan yardım almanız mümkündür.
