< Geri
İçindekiler
Afazi, beyin kanaması ve inme gibi rahatsızlıkların yaşanması ile birlikte beynin konuşma bölümünde meydana gelen hasarı ifade eden bir kavramdır. Beynin konuşma merkezinde oluşum gösteren ve hastanın yaşamını olumsuz yönde etkileyen bu hasar; kişilerde konuşma bozukluğu, algıda ve verilen cevaplarda tutarsızlık ve iletişim problemleri gibi durumların meydana gelmesine neden olmaktadır.
Afazi hastalığı olan kişilerde % 45 gibi bir oranda iyileşmelerin görüldüğünü söylemek mümkündür. Ancak Afazi teşhisi ve tedavi sürecinin doğru bir şekilde ilerletilmesinin önemi son derece büyüktür. Durum kapsamında gerekli görülen rehabilitasyon süreçleri ve multidisipliner bir yaklaşım ile birlikte kişiler tekrardan eski yaşam kalitesine sahip olabilmektedir. Unutulmaması gereken konu ise afazi teşhisinin zamanında yapılması ve tedaviye erken başlanılmasıdır.
Afazi, beynin sol lobunda mevcut olan konuşma alanında bir veya birden daha fazla kısmın hasar görmesi ile oluşum gösteren bir hastalıktır. Beyne giden damarlarda tıkanma ya da havale gibi sebeplerden ötürü beyin loblarında oksijen ve glikoz alımında güçlük meydana gelir ve hasar oluşur. Beyinde oluşan bu hasarın görülme ve yayılma noktalarına göre ise farklı afazi türleri bulunmaktadır.
Afazi, genel olarak beynin sol yarı küresinde meydana gelen inme, beyin travması ya da kafa çarpmalı kazalar sonucunda meydana gelen bir hasardır. Beyin hasarının diğer nedenleri arasında ise şu durumlar gösterilebilir:
Afazi belirtileri şu şekilde ifade edilebilir:
Afazi hastalığı, kendi içerisinde pek çok çeşit bulundurmaktadır. Semptomları da afazi türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir. Yaygın görülen afazi türleri, şu başlıklar altında açıklanabilir:
Afazi tipleri yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibidir. Afazi hastalığından mustarip olan bir kişinin ise kısa süre içerisinde Afazi Tedavisi konusunda bilinçlenip harekete geçmesi önerilir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen afazi testi gibi değerlendirme seçenekleri de bulunmaktadır.
Felç, beyin hasarı veya tümör sonrasında afazi hastalığının görülme durumu yüksek olabilmektedir. Nörolojik muayenenin ardından afazi teşhisi yapılabilir. Süreçte dil ve konuşma becerilerinin değerlendirilmesi sonucunda ise alanında uzman bir nörolog tarafından tanı kesinleştirilebilmektedir.
Afazi, uzman bir nörolog tarafından teşhis edilebilmektedir. Kişide anlatım ve algı problemlerine dikkat edilir. Afazi teşhisinde geçirilmiş hastalık öyküleri, aile genetiği, tanısal görüntüleme yöntemleri, konuşma testleri, dilbilgisi ve anlatım testleri gibi farklı uygulamalar tercih edilebilmektedir.
Afazi tedavisi, belli başlı faktörler göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmektedir. Afazi tedavisi sürecinde dikkate alınması gereken faktörler şu şekildedir:
Afazi hastası bir bireyde dil ve konuşma terapisi uygulamaları, belirtilerin hafiflemesine katkı sunabilir. Terapilerde kişilerin konuşma ve iletişim becerilerini geliştirmek adına yardımcı müdahale teknikleri kullanılabilir.
Afazi hastalığının iyileşme durumunda etkili olan faktörler şu şekildedir:
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz faktörlerin haricinde kişisel farklılıkların da afazi tedavisini etkileyebildiği söylenebilir. Kişisel farklılıklara; afazi hastalığı öncesinde kişinin zeka seviyesi, eğitim seviyesi ve iletişim kabiliyeti gibi faktörleri örnek olarak gösterebiliriz.
Afazi hastalığı, genellikle tek başına görülebilen bir rahatsızlık değildir. Afazi ile birlikte vücudun farklı bölge ve işlevlerinde bozukluklar görülebilmektedir. Afazi hastalarında görülebilen diğer rahatsızlıklar şu şekilde listelenebilir:
Konuşmak, konuşma sırasında doğru kelimeleri seçmek, anlamak, yazmak ve okumak gibi eylemlerin her biri dil kullanımının birer parçası durumundadır. Bunlardan biri veya daha fazlası beyin hasarı sonucunda işlevini yitirirse, afazi adı verilen hastalık oluşum gösterebilmektedir. Bundan dolayı afazi hastası kişiler, söylemek istedikleri söyleyemez duruma gelebilmektedir.
Afazi hastalığında kişinin okuma, yazma, anlama ve konuşma gibi iletişim becerilerinde büyük gerilemeler görülebilmektedir. Bu hastalığın kendi içerisinde ise bazı tipleri bulunmaktadır. Bu tipler; oluşan hasarın beyindeki yeri ve şiddetine bağlı olarak değişkenlik gösteren belirtilere sahiptir. Bundan dolayı afazi teşhisi ve tedavisi, kişinin yaşam kalitesini yeniden kazanması açısından büyük önem taşımaktadır.
Afazi, çocuklar da dahil olmak üzere herkeste görülebilen bir rahatsızlıktır. Ancak daha çok ileri yaşlarda görülmektedir.
Afazi hastalığı, doğru teşhis ve tedavi yöntemi ile iyileştirilebilecek bir hastalıktır. Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli faktör, zamanında fark edebilmektir. Afazi belirtilerinin varlığından şüphe eden bir kişinin muhakkak bir uzman ile iletişime geçmesi önerilir.
Afazi rahatsızlığında genel olarak konuşma kabiliyeti ve anlama kabiliyeti gerileme gösterir. Ancak anlama kabiliyeti, genellikle geçici özellik gösterir. Afazi tedavisinin de en doğru şekilde uygulanabilmesi için hastanın anlama becerisinin iyi denilebilecek bir durumda olması önem teşkil eder.
