< Geri
İçindekiler
Ben dili, ben ifadesi kullanılarak duygu ve düşüncelerin ifade ediliş biçimidir. Ben dili kullanımı, sağlıklı bir iletişimin sağlanmasına zemin hazırlar. Kişi, karşısında bulunan kişinin kendisini daha iyi bir şekilde anlayabilmesi ve olası çatışmaların yaşanmadan önlenmesi için ben dilini tercih edebilir.
Ben dili, kişinin kendisine ait olan duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesine odaklanır. Pek çok insanın günlük hayatta ben dilini kullanarak iletişim kurduğu görülür. Bu doğrultuda kurulan iletişimde; konuşan kişi karşısında bulunan kişinin düşünceleri ile ilgili herhangi bir kanıda bulunamayacaktır. Aksine ben dilinin kullanıldığı iletişimde direkt olarak hisler paylaşılmaktadır. Böylelikle de dinleyici konumundaki kişi, herhangi bir önyargı ya da olumsuz düşüncelere kapılmayacaktır. Konuşma yapan kişi de ben dili sayesinde kendisini doğru ve etkili bir şekilde ifade etmeyi başaracaktır.
Ben dili doğru bir şekilde kurulduğunda, kişiler arasındaki iletişim sağlıklı bir şekilde ilerleyecektir. Çünkü doğru bir iletişimde duyguların açık bir şekilde paylaşılması oldukça önemlidir. Özellikle de çiftler arasındaki iletişimde ben dili, duygusal derinliği arttırabilecektir.
Söylenilenlerin odak noktasında kendimiz varmışız gibi görünse de iletişimde her iki taraf arasındaki uyum önem teşkil eder. Kurulan cümlelerin karşı tarafın duygularına da alan açması gerekir. Örneğin; “Benimle bu konu hakkında hiç konuşmadın.” demek, iletişimin gidişatı açısından doğru olmayabilir. Bu kullanımın yerine, “Bu konu hakkında senin ne hissettiğini bilmek isterim.” şeklinde bir ifadenin kullanılması daha sağlıklı olacaktır. Karşı taraf böylelikle konuşmaya teşvik edilecektir.
Ben dili sayesinde iletişimde suçlamak gibi bir durum söz konusu olmayacaktır. Çünkü ben dili, her iki tarafa da duygu ve düşüncelerini ifade etmesi açısından alan yaratır. İletişimde suçluluk kavramını yansıtan cümleler kullanmak, iletişimin sekteye uğramasına neden olacaktır. Örneğin, “Odanı sürekli dağınık bırakıyorsun.” Oldukça suçlayıcı bir ifadedir. Bunun yerine, “Odan dağınık olunca kendimi huzursuz hissediyorum.” Tarzında bir cümle kullanılabilir. Bu cümle sayesinde kişi, huzursuzluk duyduğu konuyu suçlayıcı bir tavırda bulunmadan etkili bir şekilde ifade edebilecektir.
İnsan ilişkilerinin temelinde yatan en güçlü unsurların başında hiç şüphe yok ki iletişim gelmektedir. İyi iletişim kurmak, ilişkilerin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesinde ve kişilerin birbirini anlamasına yardımcı olur. İlişkiler, doğru iletişim sayesinde derinleştirilebilir. Fakat iletişim yalnızca sözcüklerden ibaret değildir. Kullanılan dil, ton ve yaklaşım; iletişimin nasıl bir yol izleyeceğini belirlemektedir. Bu noktada ise ben dili ve sen dili yaklaşımları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Sen dili, iletişimde suçlama ve eleştiri gibi kavramları beraberinde getirir. Kişi, bu iletişimi kurarken genel olarak karşısında bulunan kişiyi direkt olarak suçlar. Sen dili; iletişimde genellemeler yapılarak kişiler arasında yanlış anlamaların olmasına ya da hiç olmaması gereken bir tartışma ortamının oluşmasına neden olacaktır.
Ben dili ise iletişimin daha kişisel, açık ve anlayışlı bir şekilde gerçekleştirilmesine zemin hazırlar. Bu yaklaşımda birey duygusal deneyimlerini ve duymak istediklerini açık bir şekilde ifade ederek konuşmasını sürdürür.
Günlük yaşamda ben dilinin kullanılması, ilişkilerin daha sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır. Bu sayede kişiler, tartışma gibi durumlarla karşı karşıya kalmayacaktır. Kişilerin birbirini anlayabilmesi daha kolay bir hal alacaktır. Ben dili iletişimi, karşılıklı bir anlayışa teşvik edecektir. Suçlamaların azalmasını sağlayacaktır. Daha sağlıklı ve etkili iletişim ortamlarının oluşmasında büyük rol oynayacaktır.
Thomas Gordon, 1960’lı yıllarda ben dili üzerine çalışmalar yapmıştır. Gordon, en önemli çalışmasını oyun terapisinde gerçekleştirdi. Çocukların davranışlar ve duygular arasındaki bağı keşfedebilmelerine odaklandı. Sonucunda ise ben dili kullanımının çocuklarla iletişimde ne kadar fayda sağladığını ifade etti.
Ebeveynlerin çocuklar ile iletişimde bulunurken ben dili kullanarak cümleler kurması, çocukların gelişimi açısından da büyük önem taşır. Özellikle de ebeveynler, çocuklarına bir takım sınırlılıklar belirlerken cümlelerine kendilerini de katmalıdır. Bu durum kuralların katılığını azaltıp çocukları sınırlılıklara uymaya teşvik edecektir.
Çocuklar ben dili kullanımı sayesinde eleştirilmiş hissetmeyecektir. Ebeveynler, çocuklarına ifade etmek istediklerini saygı çerçevesinde ileterek onların da saygılı olmasına teşvik edebilecektir.
Sen dili, iletişimin kurulduğu kişiye yönelik bir suçlama ya da yargı barındıran cümleleri kapsayabilir. O kişinin hata yaptığını ima eder ve kişiye eleştirildiği hissini verir. Genel olarak bakıldığında, toplumda oluşan problemlerin pek çoğunun sen dili ile kurulan iletişimden kaynaklandığı görülür. Öfke ve hisset gibi duygular, sen dili kullanımının sonucunda ortaya çıkabilmektedir.
Sen dili kullanan bir kişi, karşı tarafa bir sonuçtan sorumlu tutulduğu ve bu yönde eleştirildiği izlenimini vermektedir. Karşı taraf bu doğrultuda bir savunma mekanizması oluşturacak ve savunmaya geçecektir. Bu da bir tartışma ortamı yaratacaktır.
Sen dilinin kullanılması, iletişimde iki taraf arasında belli bir mesafenin bulunduğunu hissettirecektir. Kısacası sen dili, yakınlık hissinin oluşmasının önüne geçmektedir.
Sen dili kullanımında kınama, eleştiri, yargılama ifadeleri yer alır. Kişiyi olumsuz düşüncelere ve eleştirildiği hissine iten özellikler sen dilinde ön plandadır. Kısacası karşı tarafta yanlış olarak görülen durum, sen dili ile sert bir şekilde ifade edilir.
Sen dilinde yargı cümleleri bulunur. Bundan dolayı karşı tarafın kalbi kırılabilir veya kişinin öfkelenmesine neden olunabilir.
Sen dili özellikleri, iletişim sorunlarını beraberinde getirdiği için uzmanlar tarafından tavsiye edilmez. Sağlıklı iletişimlerin kurulabilmesi için sen dilinden vazgeçilmesi gerektiği dile getirilir. Uzmanlar tarafından ben dili kullanımı önerilir. Örneğin, “Beni üzmen doğru değil,” cümlesi yerine “Böyle davranman beni üzüyor” cümlesini kurmak daha içten olacaktır.
Sen dili; suçlayıcı ifadeler barındırır. Pek çok insan için sen dili kullanımı, ben dili kullanımına göre daha kolay gelebilir. Çünkü insanlar, karşı tarafı suçlayıcı ifadeler kullanmaktan çoğu zaman kaçınmamaktadır. Bunun nedeni ise böylelikle duygularını daha iyi bir şekilde ifade edebileceklerine olan inançlarının bulunmasıdır. Fakat karşı tarafı suçlayıcı cümleler kullanmak, düşüncelerin doğru bir şekilde ifade ettiğini göstermez. Bu doğrultuda iletişim olumsuz bir şekilde etkilenir. Duygular ve düşünceler de istenilen şekilde karşı tarafa aktarılamaz.
Sen dili kullanımı, karşılıklı anlayışı zorlaştırır. Suçlayıcı dil kullanımı, kişilerin anlaşma durumunu rafa kaldıracaktır. Karşı tarafın savunmaya geçmesine neden olacağı için iletişimde tartışma durumunun ortaya çıkması muhtemel olacaktır.
Sen dili kullanımı, iletişimde olumsuz bir hava oluşmasına neden olacaktır. Genel olarak tartışmaların, öfke kontrolünün sağlanamadığı durumların zemininde sen dili kullanımının yattığı görülür. iletişim ortamı, gerginleşir.
Sen dilinin kullanıldığı bazı cümleleri bu iletişim diline örnek olarak gösterebiliriz:
Ben dili ve sen dili arasında pek çok farklı nokta vardır. Bu farklar, iletişimin gidişatını büyük ölçüde değiştirebilecektir. Ben dili ve sen dili arasındaki farkları şu şekilde ele alabiliriz:
Ben dili ve sen dili kullanımı, iletişime direkt etki eder. Ben dili kullanımı, kurulan iletişimin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar. Bunun tam tersi olarak sen dili, iletişimin önüne engeller koyabilecektir. Çünkü sen dilinde suçlayıcı bir tavır yer alır. Bu durumda da karşıdaki kişi kendisini suçlu hissederek savunmaya geçebilecektir. Bu gibi durumların sonucunda iletişimlerde öfke kontrolsüzlüğü, şiddetli tartışmalar, kuralları bozma gibi durumlar gözlemlenebilir. Bu konuda kendinizi geliştirmek için Online Psikolog uzmanlarından destek alabilirsiniz.
Ben dili ve sen dili, iletişimde kullanılan önemli araçlardan olup iletişimi etkilemektedir. Doğru bir iletişim sayesinde sorunların çözümüne çok daha sağlıklı bir şekilde ulaşılabilmektedir. Bu yaklaşımlar, kişiler arasındaki iletişimi olumlu ya da olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir.
“Sen dili” kullanımı, suçlama ve eleştiri içeren cümlelerle gerçekleştirilir. Bu tarz ifadelerin kullanımı iletişimi olumsuz etkilemektedir. Daha anlayışlı ve yapıcı bir iletişimin kurulabilmesi için uzmanlar tarafından “ben dili” kullanımı önerilir. Ben dili, duygusal deneyimlerin net ve doğru bir şekilde ifade edilmesine yardımcı olur. Karşılıklı anlayış bu sayede sağlanır.
Özellikle de çocukluk döneminde ebeveynlerin ben dili kullanarak çocuklarla iletişim kurması tavsiye edilir. Çocuklar bu sayede daha saygılı, özgüvenli ve anlayışlı olabilecektir. Bu durum yetişkinlik döneminde oluşturulacak ilişkileri ve iletişimleri de büyük ölçüde etkileyecektir.
Ben dili, iletişimi olumlu yönde etkilerken; sen dili, iletişimi olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Çünkü sen dili, karşı tarafı direkt hedef alan bir iletişim şeklidir.
Sen dili, davranışa yönelik değildir. Sen dilini kullanan biri daha çok karşısındakini hedef alır.
Sen dili ve ben dili farklılıkları göz önünde bulundurulduğunda ben dili kullanımının iletişimde daha sağlıklı olduğu ve duyguların ifade edilmesi noktasında daha etkili olduğu görülmektedir.
