< Geri
İçindekiler
Celexa, yetişkinler için kullanılan bir antidepresan ilaçtır. SSRI yani selektif serotonin geri alım inhibitörleri sınıfına ait olan bu ilaç serotonin seviyelerini artırır. Böylelikle beyindeki kimyasal dengenin korunmasında ve düzenlenmesinde destek sağlar.
Celexa, diğer adlarıyla Citalopram veya Sitalopram, çoğunlukla panik bozukluk, majör depresif bozukluk, anksiyete bozuklukları veya obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik hastalıkların tedavisinde kullanılır. Bu ilacı kullanan bireylerde depresyon belirtileri hafifler ve dolayısıyla ruh hallerinde iyileşme görülür. Tabii unutulmamalıdır ki bu gibi ilaçların mutlaka bir sağlık uzmanı tarafından teşhis konulduktan sonra tavsiye edilmesi gerekir. Kişi kendi kararıyla ilaç kullanmaya başlamamalıdır.
SSRI ilaç sınıfına ait olan Celexa, serotonin seviyelerini etkileyerek çalışır. Normal koşullarda sinir hücreleri, birbirleri arasında ruh hali, duygusal durum, iştah kontrolü vb. gibi pek çok konuda işlevi olan serotonin aracılığı ile iletişim sağlar. Ancak kimi durumlarda serotonin seviyelerindeki dengesizlik sebebiyle ruhsal bozukluklar görülebilir. İşte bu noktada SSRI ilaç grubuna mensup olan Sitalopram devreye girer.
Citalopram, beyindeki sinir hücrelerinin serotoninin geri almasını engeller. Bu engelleme dolayısıyla serotonin sinir hücreleri arasındaki iletişimi artırır. Sonuç olarak Celexa, serotonin seviyelerini yükseltir ve beyindeki kimyasal dengenin düzelmesine katkıda bulunur.
Celexa, FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından onaylanmış bir ilaçtır. Bu ilaç temelde majör depresif bozukluğu hastalığını tedavi etmek için kullanılır. Bu hastalık dışında, etiket dışı kullanım ile farklı hastalıkları da iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Aşağıda hem temel kullanım hem de etiket dışı kullanım ile Celexa’nın semptomlarını hafiflettiği hastalıkları inceleyeceğiz.
Majör Depresyon: Sitalopram, ilk olarak majör depresif bozukluk tedavisi için geliştirilmiş bir ilaçtır. Daha iyi açıklamak için majör depresyon hakkında detaylı bilgi verelim. Bu hastalık en az 2 hafta boyunca aşağıdaki semptomların gözlemlenmesi ile teşhis edilebilir:
Klinik çalışmalar sırasında, Sitalopram kullananlar yukarıda belirttiğimiz semptomların hafiflediğini bildirmişlerdir. Yapılan klinik çalışmalarda, Sitalopram ve depresyon arasındaki ilişkiyi daha iyi anlayabilmek için bir grup hastaya plasebo verilirken diğer gruba Celexa verilmiştir. Çalışma sonunda Celexa kullanan bireylerin, tekrar depresyon belirtisi göstermesinin daha az olası olduğu görülmüştür.
Anksiyete Bozuklukları: Celexa anksiyete bozuklukları için FDA onaylı bir ilaç değildir. Ancak araştırmacılar, Sitalopram gibi SSRI grubu ilaçların anksiyete bozuklukları gibi psikolojik rahatsızlıkların semptomlarını hafiflettiğini gözlemlemişlerdir. Dolayısıyla, sağlık uzmanınız fayda görebileceğinizi düşünürse, bu ilacı reçete edebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB): Bu psikolojik rahatsızlık istenmeyen düşünce veya davranışların tekrar edildiği davranışsal bir sağlık durumudur. Sitalopram kullananlar, tekrar eden bu davranış bozukluklarının zamanla azaldığını belirtmişlerdir.
OKB tedavisi için genel olarak daha yüksek dozda ilaçlar kullanılmaktadır. Bu durum Celexa için de geçerlidir. Öyle ki, depresyon bozuklukları için 40mg kullanılırken, OKB için 60mg’lık dozlar önerilmektedir. Ancak bu yüksek doz kalp çarpıntısı ve baş dönmesi gibi yan etkilerin ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Bu yüzden, sağlık uzmanınızın kontrolünde ilacın dozunu artırmalı veya azaltmalısınız.
Bipolar Bozukluk: Bu zihinsel rahatsızlık, kişilerin aşırı ruh hali değişimlerinin olduğu bir rahatsızlıktır. Celexa, bipolar bozukluk için FDA onaylı bir ilaç olmasa da bazı durumlarda sağlık uzmanları tercih edebiliyor. Ancak, bu rahatsızlık sırasında kullanılan ilaçlar kimi zaman mani ve hipomani belirtilerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu gibi durumlarda panik olmadan uzmanınıza danışmalısınız.
Panik Bozuklukları: Bu hastalık, tekrarlayan panik atakların görüldüğü, psikolojik bir rahatsızlıktır. Sitalopram kullananlar, tedavi süresinde atakların sıklığının ve süresinin azaldığını belirtmişlerdir. Eğer panik bozukluk rahatsızlığına sahipseniz, sağlık uzmanınız Sitalopram önerebilir. Uzmanınızın önerdiği dozda ilacı kullanabilirsiniz.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Bu zihinsel rahatsızlık, kişinin yaşadığı travmatik bir olaydan sonra ortaya çıkar. Bu rahatsızlık genellikle ilaçsız bir şekilde tedavi edilse de kimi durumlarda uzmanlar ilaç desteği ile ilerleyebilirler. Celexa da etiket dışı kullanım ile TSSB rahatsızlığında kullanılabilir.
Ajitasyon: Citalopram, etiket dışı olarak demansla ilgili ajitasyon tedavisinde kullanılır. Demans, zamanla oluşan iletişim kurma, bir şeyleri hatırlama veya düşünme gibi becerilerin düşüşüne işaret eden semptomlardır. Bu semptomlara sahip olan kişiler huzursuz ve tedirgin hissedebilir. Dolayısıyla, demans semptomlarına sahip kişilere Celexa önerebilir.
Diğer rahatsızlıklar: Yukarıda sıraladığımız hastalıklar dışında Celexa, adet öncesi sendromu, menopoz semptomları, IBS, çocuklarda depresyon veya uyku problemleri için doktor tarafından önerilebilir. Tüm ilaçlarda olduğu için Celexa için de doktorun önerdiği doz miktarının dışına çıkmamak önemlidir.
Celexa diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu yüzden, doktorunuz ile görüşmeniz sırasında kullandığınız tüm reçeteli veya bitkisel ilaçları doktorunuza bildirmeniz oldukça önemlidir. Sitolapram’ın diğer ilaçlarla etkileşimi aşağıdaki gibi kısaca sıralanabilir:
Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI'ler): Celexa, MAOI’ler ile aynı anda alınmamalıdır. Eğer bu sınıf ile birlikte alırsanız, ciddi yan etkiler ve serotonin sendromu ile karşılaşabilirsiniz.
Serotonin antagonistleri ve serotonin agonistleri: Sitalopram yan etkileri, ilacın bu grup ile birlikte tüketilmesiyle ortaya çıkabilir. Özellikle serotonin sendromu oldukça sık gözlenen bir etkileşim sonucudur. Serotonin antagonistleri ve serotonin agonistleri ilaçları arasında tramadol, triptanlar, metisergid, liotrixin, linezolid ve Sy. John’s wort (kantoron) sayılabilir.
Nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ): Özellikle Ibuprofen gibi NSAİİ’ler kanama riskini artırabilir.
Antikoagülanlar: Warfarin gibi Antikoagülan ilaçlar, Celexa ile etkileşime girebilir ve kişide kanama riski artabilir. Dolayısıyla, bu iki grup bir arada kullanıldığında hastaların dikkatli bir şekilde izlenmeleri ve dozaj ayarlaması yapılması gerekir.
Trisiklik antidepresanlar (TCA'lar) ve diğer antidepresanlar: Citalopram bu gruptaki ilaçlar ile etkileşime girebilir. Bu etkileşim sonucunda serotonerjik etkiler görülebilir. Dolayısıyla, serotonin riski artabilir.
Antipsikotik ilaçlar: Citalopram antipsikotik ilaçlar ile bir arada kullanıldığında kalp ritmi problemleri gözlemlenebilir.
Yukarıda sıraladığımız ilaç grupları Citalopram ilacının etkileşime girdiği ilaç gruplarından sadece birkaçıdır. İstenmeyen herhangi bir yan etki ile karşılaşmamak için, kullandığınız tüm reçeteli, reçetesiz veya bitkisel ilaçları doktorunuza muayene sırasında bildirmelisiniz.
Citolapram kullanım şekli, hastanın doktoruna verdiği yanıtlara göre ayarlanabilir. Ancak standart kullanım şekli aşağıdaki gibi olacaktır:
Yetişkinlerde 20mg olarak kullanılabilir. Ancak hastanın durumuna göre 60mg’a kadar dozaj ayarlaması yapılabilir.
65 yaş üstü kişilerde ise günlük kullanım 20mg’dır. Hastanın ihtiyacına göre doz, günlük maksimum 40mg olacak şekilde ayarlanabilir.
Her ilaçta olduğu gibi, Celexa da bazı yan etkileri barındırır. Bu yan etkileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Sitolapram yan etkileri genellikle hafif seyreden yan etkilerdir. Ayrıca bu yan etkiler kısa süre içerisinde kaybolur. Ancak yukarıda belirtilen veya belirtilmeyen yan etkileri şiddetli bir şekilde gözlemliyorsanız, mutlaka doktorunuz ile iletişime geçmelisiniz.
Unutulmamalıdır ki, yukarıda belirtilen yan etkiler her bireyde gözlemlenmeyebilir. Bazı kullanıcılarda farklı yan etkiler ortaya çıkabilir.
Ayrıca, aşağıdaki yan etkileri gözlemliyorsanız hemen doktorunuza danışın:
Celexa, gebelik ve emzirme döneminde kullanılırken oldukça dikkatli olunmalıdır. Bu ilacı kullanmadan önce, mutlaka sağlık uzmanı ile görüşmelisiniz. İlacın gebelik ve emzirme döneminde kullanımında, olası etkilerini aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
Gebelik: Citalopram doğum kusurları riskini artırabilir. Ayrıca doğumdan sonra, bebekte yenidoğan dönemi etkileri gözlemlenebilir. Örneğin nefes alma zorluğu, beslenme güçlüğü, uyku sorunları veya hiperaktivite, vb.
Emzirme Dönemi: Celexa, emzirme döneminde kullanıldığında, ilacın etkileri bebeğe geçebilir. Dolayısıyla annede ve bebekte bazı etkiler gözlemlenebilir. Emzirme döneminde kullanılan Citalopram anne sütü yoluyla bebeğe geçtiğinde, bebekte uyku hali, iştah bozuklukları, irritabilite gibi yan etkiler gözlemlenebilir.
Yukarıda belirtilen etkiler göz önünde bulundurulduğunda sağlık uzmanının faydaları ve zararları üzerinde bir değerlendirme yapması gerekmektedir. Annenin durumuna bağlı olarak doktor, Celexa kullanımını önerebilir veya kullanımı durdurabilir.
Özetlemek gerekirse; Celexa SSRI sınıfına ait, majör depresyon, anksiyete bozuklukları veya OKB gibi psikolojik rahatsızlıklar için kullanılabilen bir antidepresan ilaçtır. Bu ilaç, beyindeki serotonin seviyelerini artırır ve sinir hücreleri arasındaki etkileşimi sağlar. Düzenli kullanım sonrası beyindeki kimyasal dengeyi düzeltir ve kişide ruh halinin iyileşmesine yardımcı olur. Ruhsal olarak iyi hissetmiyorsanız, uzman ekibimizden onlinepsikolog.com üzerinden randevu alabilir, kendiniz için bir adım atabilirsiniz.
Celexa diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu yüzden, doktorunuz ile ilaç tedavisine başlamadan önce, doktorunuza kullandığınız reçeteli, reçetesiz veya bitkisel ilaçların listesini eksiksiz bir şekilde iletmelisiniz.
Son olarak, ilacın kullanım şekli ve dozu hastanın ihtiyaçlarına göre değişebilmektedir. Dolayısıyla, hasta kendi kararıyla doz değişikliği yapmamalıdır. Baş ağrısı, mide bulantısı, uyku bozuklukları, terleme, sinirlilik, ajitasyon vb. gibi durumla Sitolapram yan etkileri arasında sayılabilir. Daha ciddi yan etkiler ile karşılaştığınızda mutlaka doktorunuz ile iletişime geçmelisiniz.
Celexa, temelde depresyon tedavisi için kullanılan, FDA onaylı bir antidepresandır. Majör depresyon bozuklukları dışında; OKB, anksiyete bozuklukları, demansa bağlı ajitasyon, travma sonrası stres bozukluğu gibi zihinsel ve psikolojik rahatsızlıkların tedavilerinde kullanılabilir.
Sitolapram SSRI (selektif serotonin geri alım inhibitörleri) grubuna bağlı bir antidepresan ilaçtır.
Sitolapram kullanım şekli ve dozu hastaya ve hastalığa göre değişebilmektedir. Ancak standart kullanım 20-60mg arasında iken, 65 yaş üstü bireylerde 20-40mg arasındadır.
