< Geri
İçindekiler
Bibliyoterapi, insanların zihinsel sağlık ve duygusal iyiliklerini desteklemek amacıyla yazılı metinlerin kullanılarak sürdürüldüğü bir terapi yöntemidir. Kişisel problemleri çözmek, duygusal rahatlama sağlamak ve farkındalık oluşturmak için terapi boyunca kitaplardan, yazılı metinlerden ve hikayelerden yararlanılır.
Bibliyoterapi aşamasında, terapist danışanına, danışının problemleri ile bağlantılı bir eser önerir. Bu eseri danışanın bir sonraki seansa kadar okuması gerekir. Çünkü sonraki seansta, danışan ile terapist hikayedeki karakterlerin başa çıkma yöntemlerini tartışırlar. Bu yöntem ile danışan benzer problemleri başkalarının da yaşadığını ve bu problemlerinin çözüm yollarının olduğunu fark eder.
Bibliyoterapi, ilk olarak Eski Yunan’da kullanılmıştır. Öyle ki “İnsan ruhunun iyileştiği yer.” Cümlesi Antik Thebes Kütüphanesi’nin kapısında yazıyordu. Yani binlerce yıl önce, insanoğlu kitapların iyileştirici gücünü fark etmiş ve bu tekniği kullanmaya başlamıştı.
Geçen yüzyıllar boyunca bibliyoterapi kullanıldı ancak yaygın olarak kullanılmaya başlanması Birinci Dünya Savaşı sırasında oldu. Savaş sırasında Amerikalı Gaziler Bürosu ve Kızılhaç askeri hastanelerde kütüphane bulundurmayı zorunlu hale getirdi. Bugün ise bu terapi yöntemi terapistler tarafından bilinçli olarak kullanılan bir teknik haline gelmiştir.
Bibliyoterapi, danışana çeşitli açılardan fayda sağlayan, disiplinler arası bir terapi yöntemidir. Bu terapinin faydalarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Duygusal rahatlama: Kitaplar, yazılı metinler veya kısaca hikayeler danışanın duygusal rahatlama yaşamasına katkıda bulunabilir. Örneğin, kişi kitabı okudukça, kitaptaki karakterlerin deneyimlerini veya duygu durumlarını kendisiyle bağdaştırabilir. Bu da duygusal açıdan rahatlama sağlayabilir.
Sorunları anlama: Bibliyoterapi ile kişi, kendi sorunlarına farklı bir bakış açısı ile bakmaya başlar. Kitaptaki karakterler veya temalar, danışan tarafından içselleştirilir. Böylece sorunlar daha rahat anlaşılabilir.
Empati geliştirme: Kitaplardaki olay örgüsü veya karakterlerle bağ kurma, danışanın empati geliştirmesine katkıda bulunur. Bilgi ile iyileşme sağlanırken bir yandan da danışanın başkalarının duygularını anlama becerisi güçlendirilir.
Kendini ifade etme: Kitaplardan ruhsal danışma alırken kişi kendi duygularını, deneyimlerini veya düşüncelerini ifade etme yeteneğini güçlendirecektir. Kitaptaki karakterin yaşadığı olaylar, verilen mesajlar danışanın iç dünyasını keşfetmesine katkıda bulunabilir. Bu aşamada, danışanın kendini ifade etmesi kitaplar ve terapistin desteği ile sağlanabilir.
Özgün düşünme: Kişi kitap okudukça yeni bakış açıları veya düşünceler geliştirebilir. Danışan okudukça farklı yazarların, karakterlerin farklı olaylara bakış açılarını değerlendirebilir. Bu durum da kişinin özgün düşünceler kazanmasına, yeni çözüm yolları keşfetmesine yardımcı olabilir.
Bilgi edinme: Bibliyoterapi yöntemleri uygulanırken, kişi bilgi edinir ve öğrenme fırsatı bulur. Özellikle danışan kendi hayatıyla bağlantılı kitaplar okuduğunda öğrenme süreci hızlanabilir ve kişisel gelişimi desteklenebilir.
Danışan terapist ile sorunlarını paylaşır. Bibliyoterapist danışanın sorunlarını tespit ettikten sonra, içeriği danışanın hayatı ile ilişkili olabilecek bir kitap veya kitaplar belirler. Bu kitaplarda danışan kendi hayatından izler bularak bağ kurmaya başlar.
Profesyonel uygulamalar 3 evreden oluşur:
Özdeşleşme: Bibliyoterapi evresinin ilki olan özdeşleşmede danışan belirlenen kitaptaki konuyu kavrar ve karakterleri özümser. Bu aşamada danışan kitaptaki karakterler ile kendisi arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri fark eder. Terapist ise danışanına doğru anda, doğru soruları sorarak danışanının kendini keşfetmesine yardım eder. Özdeşleşme aşamasının sonunda bibliyoterapist, danışanını katarsis evresine hazırlar.
Katarsis: Bu evre, arınma evresi olarak da bilinmektedir. Katarsis evresinde bibliyoterapist danışanının duygularını ifade etmesi için danışanını teşvik eder. Dolayısıyla, bu evrede danışanın içselleştirdiği, kimseyle paylaşamadığı duygularını dışa vurması beklenir. Eğer dışa vurum gerçekleşirse duygusal rahatlama sağlanır. Danışan dışa vurum sonra deneyimlediği duygularla baş etme yöntemi geliştirebilir.
İçgörü: Danışan duygularını tamamlayıp katarsisi yaşadıktan sonra son evreye geçer. Bu evre danışan sorunlarını kabullenir. Danışan son evrede kişiliğine ve yaşantısını değerlendirir ve sorunlarıyla başa çıkmak için yeni bir bakış açısına sahiptir.
Kitap okunduktan sonra tartışma aşaması farklılık gösterebilir:
Terapist ile tartışma: Danışan kitabı okuduktan sonra, terapist ile kitap, kitabın olay örgüsü, karakterlerin yaşadıkları veya çözüm yolları üzerine tartışır. Burada danışan baş roldedir. Farklı bakış açıları kazanarak yeni çözüm yolları üretir.
Grup tartışması: Kitap terapisi belirli bir grup ile de yapılabilir. Grup tartışması ortamı hazırlanması için bir kitap belirlenir ve tüm grup üyeleri aynı kitabı okur. Okuma aşaması sona erdiğinde grup bir araya gelir ve herkes deneyimlerini paylaşır. Grup üyeleri kendilerine ait fikirleri veya yeni bakış açılarını paylaşarak grup üyelerine destek verir. Bu çalışma sonucunda danışanlar yeni perspektifler edinirler.
Günlük tutma: Okuma aşamasından sonra terapist, danışanını günlük tutma konusunda teşvik eder. Danışan okuduğu kitap ile ilgili duygularını, deneyimlerini ve yeni bakış açılarını bu günlüğe yazar. Günlük tutmak, danışanın süreci daha kolay takip etmesini ve kendindeki ilerlemeyi gözlemlemesini sağlar.
Bibliyoterapi yöntemleri çeşitli hastalıklarla başa çıkmak için uygulanabilir. Bu hastalıkları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Bibliyoterapi yukarıda sıralanan hastalıklarla sınırlı değildir. Kişinin sorununa uygun olacağını düşünürse, bibliyoterapist bu yöntemi tercih edebilir. Kişi ayrıca bir uzmana danışmadan bu yöntemi kendinde uygulamamalıdır. Eğer bu yöntem hakkında bilgi ve seans almak isterseniz, onlinepsikolog.com üzerinden uzman terapistlerimizden randevu alabilirsiniz.
Bibliyoterapi pek çok farklı psikolojik ve kronik rahatsızlıkların tedavisinde, destekleyici yöntem olarak kullanılır. Bu yöntem iki ana oturum türüne sahiptir: gelişimsel ve klinik.
Gelişimsel oturumlar, danışanların kişisel gelişimini desteklemek ve zihinsel sağlık süreçlerini geliştirmek amacıyla kullanılır. Bu oturumlar genellikle çocuklar, ergenler veya gençler için uygulanır. Gelişimsel bibliyoterapi oturumlarında özgüven, stres yönetimi veya ilişki becerileri gibi konulara odaklanılır.
Klinik oturumlar danışanların duygusal veya psikolojik sorunlarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Bu oturumlar, depresyon, anksiyete, stres bozukluğu veya bağımlılık gibi klinik sorunları olan bireylere yöneliktir. Yazılı metinler, bireylere tedavilerinde yardımcı olarak kullanılabilir. Danışanlar, ödev verilen kitapları okuyarak kişisel gelişimlerini desteklemek, problem çözme becerileri kazanmak veya yaşam deneyimlerini anlamlandırmak için kitaplardan yararlanabilirler.
Bibliyoterapi yöntemleri uygulanmadan önce bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Bu hususları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Uzman rehberliği: Bibliyoterapi bir uzman eşliğinde gerçekleştirilen bir terapi yöntemidir. Eğer bu terapiye karşı bir ilginiz varsa, mutlaka bir uzman ile ön görüşme gerçekleştiriniz.
Kişiselleştirme: Her tedavi yönteminde olduğu gibi bibliyoterapi de danışanın ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır. Çünkü her bireyin ihtiyaçları ve deneyimleri farklıdır. Bu yüzden, kişiselleştirme bilgi ile iyileştirme sürecinde oldukça önemlidir.
Doğru kitap seçimi: Kitap seçimi bu yöntemde oldukça önemlidir. Çünkü kitaplar ile kişinin sorunları bulunur ve sorunlara yönelik hedefler belirlenir. Danışan kitabı okurken kendiyle bağlantı kurmalı sorunlarını kitaptaki karakterlerle özdeşleştirerek çözmeli. Bu yüzden, terapistin önereceği kitap büyük önem taşır.
Kişisel sınırlar: Bibliyoterapi tekniği uygulanırken kişisel sınırların korunması gerekir. Terapi sürecinde kitapların duygusal tepkilere yol açabileceği ve bu durumun rahatsızlık verebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Seanslara başlamadan önce kişisel sınırlarınız üzerinde düşünmeni seanslara hazırlık için iyi olacaktır.
Sürekli iletişim: Terapi boyunca uzmanınız ile devamlı iletişimde olmalısınız. İletişim kopukluğu yaşandığında sorunlarınız hakkında değerlendirmeler aksayabilir. Bu da terapi sürecini uzatabilir.
Bibliyoterapist, danışanının sorunlarını ve hedeflerini dinledikten sonra bu problemlere uygun kitap listesi çıkarır. Bu listeye ve ihtiyaca göre bir kitap seçilir ve tedavi süreci başlamış olur.
Ancak unutulmamalıdır ki bibliyoterapi ağır psikolojik rahatsızlıklarda tek başına yeterli olmayabilir. Terapistiniz gerekli gördüğünde sizi farklı uzmanlara yönlendirebilir.
Bibliyoterapi seans sayısı danışanın ihtiyaçlarına, sürecin karmaşıklığına ve dolayısıyla hedeflere bağlı olarak değişebilir. Bu yüzden terapinin tamamlanması için belirli bir seans sayısı vermek mümkün değildir. Kimi durumlarda bibliyoterapi birkaç seansta biterken kimi durumlarda çok daha uzun sürebilir.
Ayrıca, bibliyoterapi tekniği düzenlilik ve süreklilik gerektirir. Bu koşullar sağlandıktan sonra terapist ve danışan hedeflere ulaşma durumuna göre seans sayısını belirler. Ek olarak, bireyin çalışma hızı da oldukça önemlidir. Danışanın ödev verilen kitapları okuması ve terapi sırasında çabalaması gerekmektedir.
Bibliyoterapi, bireylerin zihinsel sağlık ve duygusal iyiliklerini geliştirmek amacıyla, kitapların, hikayelerin veya yazılı metinlerin kullanılmasıyla uygulanan, disiplinler arası bir terapi yöntemidir. Bibliyoterapist danışanının problemlerini ve hedeflerini anladıktan sonra bir kitap ödevi verir. Danışan ödev verilen kitabı okuyup içselleştirdikten sonra terapi süreci başlar. Bibliyoterapi depresyon, stres, travma sonrası stres bozukluğu veya stres gibi çeşitli sorunlarda etkili olabilecek bir yöntemdir.
Gelişimsel ve klinik olmak üzere iki ana oturum türü bulunan bibliyoterapi, bir uzman eşliğinde yürütülmelidir. Terapi öncesi ve terapi sırasında uzmanın önereceği kitap, izlenecek yol, kurulan iletişim hayati önem taşır.
Bibliyoterapi, bireylerin psikolojik veya kronik problemlerini kitap, hikaye veya yazılı metin okuyarak atlattığı bir terapi yöntemidir. Terapist danışanının problemleri ve hedeflerini dinleyerek bir kitap belirler. Belirlenen kitabı danışan okur ve terapi süreci başlar.
Bibliyoterapi depresyon, anksiyete, stres, travma sonrası stres bozukluğu veya kronik rahatsızlıklar için uygulanan bir tekniktir. Ancak bibliyoterapi tekniği bu rahatsızlıklar ile sınırlı değildir. Terapistiniz rahatsızlığınıza ve hedeflerinize göre bu yöntemi tercih edebilir.
Bibliyoterapi için herhangi bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Gelişime açık, okumayı seven, kendini tanımak ve farklı bakış açısı kazanmak isteyen herkes bu terapi yöntemi ile tedavi görebilir. Ancak, ciddi rahatsızlıkları olan danışanlar için bu yöntem etkili bir yöntem olmayabilir. Kitap terapisi ile çözülemeyecek problemler için terapistiniz sizi farklı uzmanlıklara yönlendirebilir veya farklı bir teknik uygulayabilir.
