< Geri
İçindekiler
EMDR (Göz Hareketi Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), son dönemlerde yaygın olarak kullanılan bir psikoterapi tekniğidir. Genellikle kaygı, panik, travma sonrası stres bozukluğu yaşayan hastalarda tercih edilir. Basit ve etkili oluşu onu diğer terapilerden ayıran en önemli özelliğidir. Psikiyatri biliminde çığır açıcı terapi olarak kabul edilir.
Sizin için hazırlamış olduğumuz bu içeriğimizde EMDR terapisi ne işe yarar, nasıl uygulanır gibi temel soruları cevaplandıracağız. İçeriğimizin ilerleyen kısımlarında EMDR seanslarına ve faydalarına değineceğiz. Böylece bu psikoterapi tekniği hakkında merak ettiğiniz tüm sorularınıza cevap bulabileceksiniz.
Beynimiz, yaşanılan her şeyi kayıt altına alan otomatik bir makinedir. Kayıt altına alınan bu durumlar zaman içerisinde tek bir lobda birikir ve zihnimizin yavaşlamasına neden olur. EMDR’ nin asıl amacı biriken travmatik olayları olumlu bir şekilde geri kaydetmektir. Sağ tarafta biriken ve kişinin hayatını etkileyecek kadar olumsuzluk barındıran durumları sağlıklı bakış açısıyla sol loba kaydeder. Peki, bu ne işe yarar? Hasta seans sonunda aynı olguyu farklı bakış açısıyla hatırlar. Hayatı üzerindeki etkisi artar.
EMDR’nin asıl etkisinin travmalar üzerinde olduğunu belirtmiştik. Terapist uygulama esnasında travmanın depolanma ve işlenme şeklini değiştirir. Eğer tedavi edilmemiş herhangi bir travma bulgusuna rastlarsa bunları yeniden işler ve daha sağlıklı biçimiyle kayıt altına alır.
Zihnimiz pozitif ve negatif ağlarla örülüdür. Travma, başlı başına negatif özellikler taşıyor olsa da bir ucu pozitif bilgi ağlarına bağlıdır. Bu nedenle de en ufak bir tetiklenmede duygusal ve olumsuz geçişler yaşarız. EMDR terapisi, bu olumsuz geçişleri azaltır. Travmayı uyarlanabilir onarım şekline hazırlar. Böylelikle zihin artık kendi kendini tedavi edebilir düzeyde işlevselleşir.
EMDR tedavisi çeşitli problem ve bozuklukların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Aşağıdaki durumlardan mustarip olan kişiler için EMDR terapisi uygulanabilir:
EMDR tedavi yöntemi, her hasta için uygun değildir. Daha çok travmatik olaylara odaklanan EMDR, epilepsi veya duygu durum bozukluğu gibi hastalıklarda tercih edilmemektedir. İki farklı hastalığın semptomları benzer olsa bile kesin olarak uygulanıp uygulanmayacağı konusunda psikologunuz ile detaylı bir şekilde konuşmanızı öneririz.
EMDR, toplamda sekiz aşamadan oluşan bir terapidir. Terapi esnasında geçmişe, bugüne ve geleceğe odaklanılır. Standart olarak uygulanan EMDR terapi uygulama sürecini şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Danışanın Hikayesi: İlk aşamada danışan büyük bir dikkatle dinlenir. Terapi sürecinden beklentileri, motivasyon kaynakları, hedefleri tartışılır. Psikolog bu aşamada danışanın EMDR süreci için uygun olup olmadığına karar verir.
2. Hazırlık: Terapide danışan ve danışman arasında kuvvetli bir bağ kurulması son derece önemlidir. Bu aşamada, danışan EMDR terapisi hakkında detaylıca bilgilendirir. Terapi esnasında ve sonrasında yaşayabilecekleri detaylı bir şekilde açıklanır. Bu esnada danışana gevşeme teknikleri öğretilir.
3. Değerlendirme: Üçüncü aşamada hangi anılara müdahale gerektiği belirlenir. Danışanın hayatında, süreç sonrası ortaya çıkma ihtimali olan olaylar varsa bunlar ele alınır. Bu aşamada yalnızca rahatsız eden genel durum konuşulmaz. Olumsuz biliş, duygular ve bedende hissedilen değişikler aşamaya eşlik eder. Danışanın duyduğu rahatsızlık seviyesi ölçülür ve sonraki aşamada kullanılmak üzere pozitif biliş seçilir.
4. Duyarsızlaştırma: EMDR tekniğinin en fazla zaman alan aşaması duyarsızlaştırma aşamasıdır. Travma ile bozulmuş olan hafıza yeniden işlenmeye başlar. Terapist zaman zaman olaylara müdahalede bulunabilir. Amaç, danışanın rahatsızlık seviyesini düşürmek ve yeni bakış açıları ortaya çıkarmaktır. Bu aşamada göz hareketleri kullanılır. Danışanın göz hareketlerinden rahatsızlık duyduğu durumlarda farklı bir yönteme geçilebilir.
5. Değişim – Kurulum : Bir önceki aşamada kendini gösteren pozitif bakış açıları bu aşamada kullanılır. Tekrar eden çalışmalar sonrasında olumlu biliş zihne kaydedilir. Bu bölümün sonucunda farklı bir olumlu biliş de ortaya çıkabilir. Danışan için en uygun olanı belirlemek psikoloğun sorumluluğundadır.
6. Vücut Taraması: Bazı olumsuz duygular vücuda kaydedilir. Bu aşamada psikolog danışandan vücudunda hissettiği olumsuz durumları not etmesini ister. Eğer danışanın olumsuz hissettiği durumlar yok ise rahatlık durumu işlenir ve aşama tamamlanır.
7. Kapama: Bu aşamada amaç danışanı rahat bir duruma geri kavuşturmaktır. Bu aşamada gevşeme teknikleri kullanılır ve bu teknikleri danışanın benimsemesi beklenir. Rahatsız durum geçtikçe danışan bedeninde ve zihninde rahatlatıcı bir gevşeme hissine kavuşur.
8. Yeniden Değerlendirme: Son aşamada danışanın tepkileri değerlendirilir. Yeni bir farkındalık kazanıp kazanmadığı taranır. Danışana seans hakkında bilgiler verilir ve oluşabilecek yeni farkındalıklar için bilgilendirme yapılır.
EMDR, 1987 yılında psikolog Francine Shapiro tarafından geliştirilmiştir. Shapiro, göz hareketlerinin belirli koşullar altında olumsuz düşünceleri azaltabileceğini gözlemledi. Sonrasında bu etkiyi bilimsel olarak inceleyerek travma mağdurları üzerinde denedi. 1989 yılında yayımlanan Travmatik Stres Dergisi’nde başarılı olarak uygulandığını bildirdi. Günümüzde sıkça uygulanan EMDR terapisi, modern çağın gerekliliklerine göre güncellenmektedir.
İçeriğimizin bu bölümünde EMDR tekniği ile ilgili sık sorulan soruları cevaplandıracağız.
EMDR seansları 60 ila 90 dakika arasında değişmektedir.
Öncelikle belirtmemiz gerekir ki, EMDR seans süreleri bazı faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Yaşanan sorunun türü, danışanın travma çeşidi ve miktarı seans sürelerinde belirleyicidir. Bazı danışanlarda tek seans yeterli olurken bazı danışanlarda 3 ile 10 seans arasında planlama yapılır.
Keşfedildiği günden günümüze dek EMDR terapisi birçok psikolog tarafından başarıyla uygulanmıştır. Başarılı bir şekilde uygulanan terapinin sonuçları olumlu olarak kaydedilmiştir. Seanslar sonrası hastalardan edinilen ve akademik makalelerde paylaşılan bilgiler de olumlu yöndedir.
EMDR, travmatik semptomları azaltmada oldukça etkilidir. Güvenli ve etkili bir teknik olan EMDR beraberinde şu faydaları getirir:
EMDR’nin hafıza silme gibi bir özelliği bulunmamaktadır.
Olumsuz düşüncenin zirvede olduğu depresyon, bu terapinin başarılı bir şekilde uygulandığı hastalıklardan biridir. Terapinin anıları yeniden işleme özelliği düşünüldüğünde ve paylaşılan klinik raporlar incelendiğinde başarılı sonuçlar elde edildiği görülmüştür.
Hayır, yapılamaz. Bu yöntem, uzman kişiler tarafından uygulandığında etkili olan bir terapi yöntemidir. Kişinin kendi kendine EMDR terapisi uygulaması mümkün değildir.
Buna kesin olarak cevap vermek mümkün değildir. Hafif travmalarda EMDR’nin kesin kalıcı etkilerinden söz edilebilir. Zorlayıcı ve karmaşık tanılarda kesin çözüm olup olmayacağı psikoloğunuz tarafından sizlere iletilecektir.
Yapılan çalışmalar EMDR’nin en az 15 ay etkili olduğunu göstermiştir. Bu bilgiyle birlikte ne sıklıkla ve kaç seans olarak yapılacağı psikoloğunuzun gözlemlerine göre değişecektir.
