< Geri
İçindekiler
Şizoid, yaygın olmayan bir kişilik bozukluğu türüdür. Şizoid kişilik bozukluğu olan kişilerin sosyal hayatları olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. Bu bireyler, genel olarak duygusal yakınlık ve sosyal etkileşim kuramama gibi çeşitli problemler yaşamaktadır.
Şizoid kişilik bozukluğu, bir psikolog ya da psikiyatrist tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeler ile teşhis edilebilir. Psikoterapi, bilişsel- davranışçı terapi, ilaçlar ya da bunların kombinasyonu uygulamalar ile şizoid tedavisi gerçekleştirilebilir.
Şizoid kişilik bozukluğu, bireyin sosyal ilişkilerinde ve duygularını ifade etmede sınırlı davranışlar sergilemesi durumunu ifade etmektedir. Şizoid rahatsızlığı olan bir kişi, yalnızlık isteği duymaktadır.
Şizoid; sosyal ilişkilerde ilgi eksikliği, yalnız ve korunaklı yaşam tarzına eğilim, gizlilik, duygusal soğukluk, mesafe ve ilgisizlik ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Şizoid semptomları geç çocukluk ya da ergenlik döneminde görülmektedir.
Şizoid kişilik bozukluğu yaşayan bir kişi, duygularını ifade etmede sınırlı olur. İlişki kurma konusunda ise yakınlıktan uzak durmayı tercih eder. Şizoid, eksantrik kişilik bozuklukları veya A kümesi kişilik bozuklukları grubunda tespit edilip değerlendirilen bir kişilik bozukluğudur.
Şizoid kişilik bozukluğuna sahip olan bireyler, genel olarak yalnız kalmayı tercih eder. Yakın ilişki kurmaktan kaçınan bu kişiler, işlerini yalnız başına halletmek eğiliminde olurlar. Büyük olaylar karşısında herhangi bir tepki vermemeleri de muhtemeldir. Sosyal etkinliklerden kaçınan bu kişiler, başkalarıyla duygusal bağ kurmada zorluk çekmektedir.
Şizoid, genel olarak yetişkinliğin erken dönemlerinde ve çocukluk çağında görülme sıklığı yüksek bir kişilik bozukluğu türüdür. Bu yüzden şizoid belirtileri de yaş aralıklarına göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Şizoid durumuna sahip olan kişiler; okul, iş ve sosyal yaşamın diğer alanlarında var olabilmek konusunda güçlük çeker. Şizoid belirtileri ise şu şekilde ifade edilebilir:
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz şizoid belirtileri dışında; bu kişiler evlilik yapmak istemezler ya da yetişkin olarak ebeveynleri ile yaşamaya devam edebilirler.
Şizoid nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Fakat bu yönde gerçekleştirilen araştırmalar, pek çok olası faktörün şizoid kişilik bozukluğunun gelişiminde rol oynayabileceğini göstermiştir. Şizoid oluşumunda rol oynayabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Şizoid komplikasyonları, kişilerin yapılarına göre değişkenlik gösterebilir. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerde görülen en yaygın komplikasyon, sosyal etkileşimlerde zorluk yaşamadır. Bu kişiler, sosyal ilişkilerde sınırlı davranır. Bu temkinli davranış; arkadaşlık, duygusal ilişkiler ve aile ilişkileri gibi alanlarda problemlere de yol açabilmektedir. İzolasyon ve yalnızlık duygularıyla mücadele eden kişilerde görülen diğer şizoid komplikasyonlar da şu şekildedir:
Şizoid kişilik bozukluğuna dair yapılan araştırmalarda, kişiler arasında görülen nadir bir kişilik bozukluğu türü olduğu görülmüştür. Bunun nedeni ise bu rahatsızlığa sahip olan bireylerin tedavi alma sıklığının az olması olarak değerlendirilmiştir.
Şizoid, genel olarak erken yetişkinlik döneminde ve çocukluğun son evrelerinde yaygın bir şekilde görülür. Bunun yanı sıra, genetik yatkınlığa sahip erkeklerde de yaygın bir şekilde görülebilmektedir.
Şizoid teşhisi, bir uzman tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda konulabilir. Şizoid teşhisi, belirtilerin sürekli olup olmadığına ve kişinin işlevselliğini ne denli etkilediğine bağlı olarak belirlenmektedir. Şizoid teşhisinde kullanılan bazı yöntemler ve kriterler vardır. Bu yöntem ve kriterler şu şekildedir:
Şizoid kişilik bozukluğunun teşhis süreci, kişinin durumuna ve uzmanın tercihine bağlı bir şekilde değişkenlik gösterebilir. Şizoid tanısı konulduktan sonra ise şizoid tedavisi ve destek planlaması için uzman tarafından uygun bir yol haritası belirlenmektedir.
Şizoid tedavisi, ayırıcı bir tanı içermemektedir. Bundan dolayı tercih edilen yöntem genel olarak psikoterapi olur. Fakat bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler, ilişki kurma gibi bağlantılara yatkınlık göstermediği için terapiyi kabul etmeyebilir. Bu noktada kişinin çevresinde bulunan bireylere önemli rol düşmektedir.
Şizoid kişilik bozukluğunun tedavisi, farklı yaklaşımlar ile gerçekleştirilebilir. Bu yaklaşımlar şu şekildedir:
Şizoid; bireyin duygusal yönden ifadelerinin kısıtlı olduğu, sosyal ilişkilerden kaçınmak istediği, içe dönük bir hayat tarzı benimsediği bir kişilik bozukluğu türüdür. Bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler, yalnızlık ve soğukluk duygularıyla baş edemezler.
Şizoid rahatsızlığına sahip olan kişilerin nedenleri, terapi için ikna yöntemleri, teşhis ve tanı şekilleri, tedavi süreçleri birbirinden farklılık gösterebilmektedir. Bundan dolayı da tedavi süreci uzayabilir. Toplumdan kendilerini soyutlamaları, yalnız kalma istekleri, işlerini yalnız başlarına halledebileceklerine inanmaları da sürecin olumsuz bir şekilde etkilenmesine neden olan durumlardır. Ancak doğru tanı ve tedavi ile birlikte şizoid kişilik bozukluğu iyileştirilebilir.
Şizoid kişilik bozukluğu bulunan ve bu yönde herhangi bir tedavi yöntemiyle buluşmayan kişiler evlenmek istememektedir.
Şizoid kişiler; sosyal açıdan çekingen, ilişkileri zayıf ve içe dönük karaktere sahip olur. Fakat şizotipal, şizofreni ile yakından ilişkili olan bir rahatsızlıktır.
Şizoid, şizofreni için bir risk faktörüdür. Yapılan araştırmalarda şizoid kişilerde farklı psikolojik rahatsızlıkların daha sık bulunduğu görülmüştür. Bu psikolojik rahatsızlıklardan biri de şizofrenidir.
