< Geri
online psikolog logo white
Psikolojik Hastalıklar

Asperger Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

İçindekiler


Otizm Spektrum Bozukluğunun bir türü olan Asperger Sendromu, gelişimsel bir bozukluktur. Asperger Sendromlu olan bireyler, başkaları ile sosyal olarak ilişki kurmakta zorlanabilmektedir. Ek olarak göstermiş oldukları davranışları ve düşünme kalıpları katı ve yenileyici şekilde olabilmektedir. Temel olarak bu bir gelişim bozukluğudur.

Genel olarak Asperger Sendromlu çocuklar ve gençler başkalarıyla konuşabilmekte ve okul çalışmalarında oldukça iyi performans gösterebilmektedir. Ayrıca bir konu veya ilgi alanı hakkında çok düşünüp sohbet edebilmekte, yalnızca küçük bir dizi faaliyet yapmak isteyebilmektedir.

Bu ilgiler, saplantılı hale gelebilmekte,  çocuğa sağlıklı bir sosyal veya eğlence ortamı sağlamak yerine günlük yaşama müdahale edebilmektedir. Bu sendrom hem erkeklerde hem de kızlarda görülebilir; ancak erkeklerin Asperger Sendromu taşıma olasılığı kızlardan 3-4 kat daha yüksektir. Gözlemlenen vakaların geneli beş ile dokuz yaşları arasında teşhis edilmektedir. Ne var ki bazılarına üç yaş kadar erken teşhis konmaktadır.

Asperger Sendromu ile Otizm Spektrum Bozukluğu Arasındaki Fark Nedir?

Asperger Sendromunun adı resmi olarak değişmekle beraber pek çok kişi bu durumdan bahsederken hala Asperger Sendromu terimini kullanmaktadır. Asperger Sendromunun semptomları artık Otizm Spektrum Bozukluğu adı verilen bir duruma dahil edilmiştir.

Ne var ki Asperger Sendromu terimi hala günümüzde görülebilmektedir. Aynı şekilde Otizm Spektrum Bozukluğu da gözlemlenebilmektedir. Bu iki sendrom çoğunlukla aynıdır.

Asperger Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Asperger Sendromu Belirtileri

Asperger Sendromlu çocuklar zayıf sosyal etkileşimler, saplantılar, garip konuşma kalıpları sergileyebilmektedir. Ayrıca sınırlı yüz ifadeleri ve diğer tuhaf tavırlar da yine gözlemlenebilmektedir. Takıntılı rutinlerle meşgul olabilmekte, duyusal uyaranlara alışılmadık bir hassasiyet gösterebilmektedir.

Asperger Sendromlu tüm çocuklar farklı olmaktadır. Bununla beraber söz konusu çocukları diğerlerinden ayırt eden, gösterdikleri sıra dışı sosyal becerileri ve saplantılı ilgi alanlarıdır. Asperger Sendromunu taşıyan bir çocukta aşağıdaki belirtilerden bir ya da birden fazlasını gözlemlenebilmektedir:

  • Uygunsuz veya minimal sosyal etkileşimler
  • Başkalarından ziyade neredeyse her zaman kendi etrafında veya belirli bir konu etrafında dönen konuşmalar
  • Duyguları iyi anlamamak ya da  diğer insanlar ile karşılaştırıldığı zaman daha az yüz ifadesi göstermek
  • Düz, tiz, sessiz, yüksek sesli ya da robot tarzı gibi sıra dışı görünen konuşmalar
  • Jestler, beden dili ve yüz ifadesi gibi sözsüz iletişimi kullanmamak veya anlamamak
  • Bir ya da iki özel, dar hususa yönelik yoğun bir saplantı
  • Rutinlerdeki küçük değişikliklere üzülmek
  • Kişinin tercih edilen bilgileri ve gerçekleri kolay biçimde ezberine alabilmesi

Asperger Sendromlu çocuklar dil gelişimlerinde genellikle gecikme olmamaktadır. Bu kişiler iyi gramer becerilerine ve gelişmiş bir kelime dağarcığına sahip olabilmektedir.  Ancak aynı zamanda çok gerçekçi olma eğilimi göstermektedir. Dili sosyal bir bağlamda kullanmakta ise zorluk yaşanmaktadır.

Bilişsel gelişimlerinde de yine bariz bir gecikme olmayabilir. Tüm bunların yanı sıra Asperger Sendromlu çocukların dikkat süresi ve organizasyonu ile alakalı bazı problemleri de oluşabilmektedir. Lakin genellikle ortalama zekaya taşınmaktadır.

Hiper Odak

Hiper odak asperger sendromu belirtileri arasında yer alan etmenlerden biridir. Pek çok insan, dar bir ilgi alanına aşırı derecede odaklanmaktadır. Bu ilgi, akranlar ve yetişkinlerle tek taraflı konuşmaları körükleyebilmektedir

Sosyal İpuçlarını Tanımada Sorun

Asperger'li kişiler, konuşma konusunu değiştirme girişimlerinden habersiz kalabilmektedir. Bu da sosyal etkileşimlerde zorluk yaşamalarının bir nedeni olabilmektedir. Ayrıca belirli yerlerde seslerini ne zaman alçaltacaklarını bilmekte zorluk çekebilmektedir.

Yüz İfadelerini Veya Vücut Dilini Okumada Zorluk

Birçok otistik insan diğer insanların duygularını tanımakta ve anlamakta zorluk çekmektedir. Vücut dilini yorumlamakta güçlük, göz teması kurmaktan kaçınma, monoton bir şekilde konuşma, çok az yüz ifadesi sergileme de yine gözlemlenebilmektedir.

Motor Becerileri Ve Koordinasyonda Zorluk

Asperger sendromu olan bazı çocuklar, koşma veya yürüme gibi temel motor becerileri zorlayıcı bulabilmektedir. Koordinasyondan yoksun olabilirler ve tırmanma veya bisiklete binme konusunda sorun yaşayabilmektedir.

Asperger Sendromuna Ne Sebep Olur?

Asperger Sendromunun nedenleri bilinmemektedir. Genetik ve beyin anormallikleri bu konuda görülebilen durumlar arasındadır. Bununla beraber söz konusu sendromun bir çocuğun nasıl yetiştirildiğinden yahut kötü ebeveynlikten ileri gelmediği malumdur. Asperger Sendromu nörobiyolojik bir bozukluktur. Bu bakımdan sebebi henüz tam olarak belirlenemeyen; çocuğun beyin gelişiminin yalnızca bir parçası olarak tanımlanmaktadır.

Asperger Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Daha önce de söylendiği, Asperger Sendromu artık günümüzde kendi başına bir durum olarak belirtilmektedir. Otizm Spektrum Bozukluğunda yer alan koşullar dizisinin bir parçasıdır.

Bir ebeveyn, çocuğunun sosyal gelişimi, alışılmadık dil kalıpları ve garip davranışları hakkında endişeleniyorsa, en kısa sürede doktora gitmelidir.

Test ve değerlendirme genel anlamda  tıbbi ve psikolojik uzmanlardan oluşan bir ekibi kapsamaktadır. Uzmanlar, ebeveyne çocuğun gelişimi ve mevcut beceri ve sorunları dahil pek çok konu hakkında soru sorabilir. Ek olarak çocuk ile etkileşime girecek, çocuğun başka bireyler ile etkileşime girdiğinde hangi belirtileri sergilediğini incelemek için değerlendirmeler gerçekleştirebilmektedir.

Ek olarak çocuğun dilini ve entelektüel yeteneklerini de değerlendirilebilmektedir. Söz konusu kapsamda yapılabilecek pek çok test yer almaktadır. Asperger Sendromu teşhis edilmesi zor olabilmektedir. Bazen bu durum,

  • Dikkat Eksikliği
  • Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB),
  • Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
  • Karşıt Olma Meydan Okuma Bozukluğu (ODD) gibi diğer durumlarla karıştırılabilmektedir.

Çocuğun sosyal ve iletişim becerilerini, davranış ve düşünce kalıplarını ve bu semptomların zaman içinde nasıl geliştiğini değerlendirdiğinizden emin olmak, değerlendiricinin doğru tanı koymasına yardımcı olmaktadır.

Asperger Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Asperger Sendromu Tedavisi

Her vaka farklı olduğu için, tedavi planları her çocuğun ihtiyaçlarına göre yapılmaktadır. Bu ihtiyaçlar değiştikçe zaman içinde ayarlanmaktadır. Asperger Sendromu tedavisi en genel anlamda şunları kapsamaktadır:

  • Sosyal beceri eğitimi
  • Davranış destekleri
  • Bilişsel davranışçı terapi
  • Ebeveyn eğitimi ve eğitimi
  • Konuşma dili terapisi
  • İş terapisi
  • Özel eğitim sınıfları
  • İlaç tedavisi

Belirtiler ile başa çıkmayı ve sosyal ipuçlarını edinmeyi öğrenen bir çocuk, deneyimlediği bir takım güçlüklerin üstesinden nasıl geleceğini de bulabilmektedir. Ayrıca ebeveynler de konu hakkında yardım alarak, çocuklarını en iyi şekilde nasıl destekleyeceklerini öğrenebilmektedir. Asperger Sendromlu kişiler okulda başarılı olabilmekte, topluluklarına katkıda bulunan üyeler olmaya devam edebilmektedir.

Sosyal Beceri Eğitimi

Terapistler, gruplar halinde veya bire bir seanslarda çocuğunuza başkalarıyla nasıl etkileşim kuracağını ve kendini daha uygun yollarla nasıl ifade edeceğini öğretebilmektedir. Sosyal beceriler genellikle en iyi tipik davranış model alınarak öğrenilmektedir.

Konuşma Dili Terapisi

Konuşma dili terapisi çocuğunuzun iletişim becerilerini geliştirmeye yardımcı olmaktadır. Örneğin, düz bir ton yerine normal bir yukarı-aşağı kalıbı kullanmayı öğrenebilmekteidr. Ayrıca iki yönlü bir konuşmayı nasıl sürdürecekleri ve el hareketleri ve göz teması gibi sosyal ipuçlarını nasıl anlayacakları konusunda dersler almaktadır.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel davranışçı terapisi, asperger sendromu tedavileri arasında düşünme şeklini değiştirmesine yardımcı olmaktadır. Bunun sonucunda duygularını ve yenileyen davranışlarını daha iyi biçimde yönetebilmektedir. Patlamalar, erimeler ve saplantılar gibi şeyleri ele alınmaktadır.

Ebeveyn Eğitimi

Ebeveyn eğitimi alakasız gibi dursa da büyük bir önem taşımaktadır. Burada çocuğunuza öğretilen tekniklerin birçoğunu öğrenilmektedir. Bunun neticesinde evde onlarla sosyal beceriler üzerinde çalışmanız da mümkün hale gelir. Ayrıca Asperger'li biriyle yaşamanın nasıl bir şey olduğunu, ne yapmanız ve yapmamanız gerektiğini de daha iyi şekilde anlayabilirsiniz.

Uygulamalı Davranış Analizi

Bu analiz yöntemi bireyde pozitif sosyal ve iletişim becerilerini teşvik eden ve görmek arzulanmayan davranışları engelleyen bir yöntem olarak belirtilebilir. Terapist, sonuç almak için övgü veya diğer "olumlu pekiştirme" kullanmaktadır.

SSS

Asperger Sendromu Nedir?

Otizm Spektrum Bozukluğunun bir türü olan Asperger Sendromu, gelişimsel bir bozukluktur.

Asperger Sendromlu Kişiler Nasıl Olur?

Asperger Sendromlu olan insanlar genel anlamda başka bireyler ile sosyal anlamda ilişki kurmakta güçlük çekebilmektedir. Gösterdikleri davranışlar ve düşünme kalıpları da yine katı ve tekrarlayıcı olabilmektedir.

Genel olarak Asperger Sendromlu bireyler genellikle başkalarıyla konuşabilmekte ve okul çalışmalarında oldukça iyi performans verebilmektedir. Lakin,

  • Sosyal durumları ve beden dili
  • Mizah ve iğneleme tarzı ince irtibat yöntemlerini fark etmede zorluk yaşanabilmektedir.

Ek olarak bir konu veya ilgi alanı hakkında çok düşünerek konuşabilmektedir. Ancak sadece küçük bir dizi faaliyet yapmayı talep edebilmektedir. Söz konusu ilgiler, bazen saplantılı hale gelebilmektedir. Ayrıca  çocuğa sağlıklı bir sosyal veya eğlence ortamı sağlamak yerine günlük yaşama müdahale edebilmektedir.

Erkeklerde ve Kızlarda Asperger Sendromu Nasıl Görülür?

Genel anlamda erkek çocukların, Asperger Sendromu taşıma olasılığı kız çocuklara 3-4 kat daha yüksektir. Gözlemlenen durumları çoğu beş ile dokuz yaşları arasında teşhis edilmektedir. Ne var ki bazı çocuklarda üç yaş kadar erken teşhis verilebilmektedir.

Asperger Sendromu Belirtileri Neler?

Asperger sendromu belirtileri arasında farklı başlıklar vardır. Genel anlamda bunlardan bir bölümü şöyledir:

  • Uygunsuz veya minimal sosyal etkileşimler
  • Başkalarından ziyade neredeyse her zaman kendi etrafında veya belirli bir konu etrafında dönen konuşmalar
  • Düz, tiz, sessiz, yüksek sesli yahut robot gibi sıra dışı gözlemlenen  konuşmalar
  • Jestler, beden dili ve yüz ifadesi gibi sözsüz iletişimi kullanmamak veya anlamamak

Ayrıca farklı belirtileri de vardır.

Asperger Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Asperger sendromu tedavisi farklı şekillerde yapılabilmektedir. Bu kapsamda kişiye göre belirlenen bir takım terapiler de bulunabilmektedir.

06.08.2023
Son Güncelleme: 25.02.2024

Çevrimiçi uzmanlarımız sizinle online terapiye hazır!

Gözde Yücelli
5.0 (8 Yorum)

Gözde Yücelli

Psikolog
Ahmed Taha Başer

Ahmed Taha Başer

Psikolog
Selen Melay Yanıkan

Selen Melay Yanıkan

Klinik Psikolog
Perihan Var

Perihan Var

Psikolog
Sena Özbeyoğlu

Sena Özbeyoğlu

Psikolog
Merve Üçok

Merve Üçok

Psikolog
Sedanur Kablan

Sedanur Kablan

Psikolog
Cansel Aktaş
5.0 (4 Yorum)

Cansel Aktaş

Psikolog
Duygu Ergün
5.0 (8 Yorum)

Duygu Ergün

Psikolog
Cihan İleri

Cihan İleri

Psikolog
Yeşim Tarım
5.0 (5 Yorum)

Yeşim Tarım

Uzman Psikolog
Levent Dokuzer

Levent Dokuzer

Psikolog
Nurullah Tığlı

Nurullah Tığlı

Psikolog
Zeynep İrem Bakır

Zeynep İrem Bakır

Psikolog
Ece Yurdakul

Ece Yurdakul

Psikolog
Hidayet Çalışkan

Hidayet Çalışkan

Psikolog
İrem Gülşen Koçer
5.0 (1 Yorum)

İrem Gülşen Koçer

Psikolog

İlk seansına özel %15 indirim. Şimdi başla!

Önerilen Yazılar