İçindekiler
Şizofreni, kişilerin gerçekliği anormal bir şekilde yorumladıkları ve gerçek ile gerçek olmayan durumları birbirinden ayırmakta güçlük çektikleri bir hastalıktır. Şizofreni belirtileri hususuna halüsinasyonlar, sanrılar, günlük işleyişi bozan derecede düşünme ve davranış kombinasyonları örnek olarak gösterilebilir. Şizofreni belirtileri, hastalığın derecesine göre de değişkenlik gösterebilmektedir.
Şizofreni hastalığı, kişiyi tam anlamıyla etkisiz hale getirebilecek bir hastalıktır. Bu yüzden şizofreni tedavisi konusunda bilinçli olmak gerekmektedir. Çünkü şizofreni hastaları için tedavi yaşam boyu sürdürülmektedir. Erken başlayan tedavi, semptomların ciddi komplikasyonlar gelişmeden kontrol altına alınabilmesine fayda sağlayacaktır. Kişinin uzun vadeli hayat kalitesini iyileştirebilecek olan doğru şizofreni teşhisi ve tedavisi için şizofreni belirtileri konusunda bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
Şizofreni, genel anlamda çarpık düşünceler, halüsinasyonlar, korku ve paranoyalardan oluşum gösteren bir rahatsızlıktır. Medyanın, televizyon dizilerinin ve çeşitli filmlerin işlediği hikayeler; topluma şizofreni hastalarını saldırgan olarak yansıtmaktadır. Ancak durum tam olarak bu şekilde değildir.
Şizofreni hastalarında bölünmüş ya da çoklu kişilik bozukluğu söz konusu değildir. Hastaların büyük bir çoğunluğunda şiddet eğilimi de görülmemektedir. Şizofreni hastalar, tedavi ile yaşamda var olabilmektedir. Toplum içerisinde yaşamlarını kaliteli bir şekilde devam ettirebilirler. Fakat şizofreni tedavisi bu konuda kesinlikle etkili bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Çünkü şizofreni belirtileri, göz ardı edilebilecek doğrultuda değildir.
Pek çok rahatsızlıkta olduğu gibi şizofreni hastalığında da başlangıç döneminde belirtilerin hafif olduğu görülmektedir. Bu başlangıç döneminde hasta yakınları, sadece bir şeylerin yolunda gitmediğini anlayabilmektedir. Şizofreni belirtileri arasında duygu, düşünme ve davranışa ilişkin farklı problemlerin yer aldığını söylemek mümkündür. Genel olarak sanrı, halüsinasyon, düzensiz konuşma ve kendi kendini ifade etmekte güçlük çekme gibi olumsuz durumların yaygın bir şekilde görüldüğünü söyleyebiliriz.
Bahsetmiş olduğumuz durumların haricinde şizofreni belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Şizofreni belirtileri konusuna daha pek çok örnek vermek mümkündür. Yukarıda bulunan semptomların haricinde şizofreni hastalarında; kişisel hijyenin ihmal edilmesi, önemli olaylara karşı duygusuzluk hali, çalışma yeteneğinde ve verimliliğinde azalma gibi durumlar da bulunmaktadır.
Şizofreni hastalığının altında yatan neden kesin olarak bilinmemektedir. Fakat beynin kimyasal yapısında oluşum gösteren bozukluklar, genetik ve çevresel faktörler; şizofreni rahatsızlığının oluşumunda rol oynayabilmektedir.
Ailesinde şizofreni ya da farklı bir psikolojik rahatsızlık öyküsü bulunan bireylerin bu hastalığa yakalanma durumunun daha yüksek olduğu da söylenebilir. Hastalığın sebebinin araştırılmasına yönelik olarak yapılan çalışmalarda; şizofreni hastalarının beyin ve merkezi sinir sistemi yapısının sağlıklı bireylerden daha farklı bir durumda olduğu sonucuna varılmıştır.
Şizofreni teşhisi, genel olarak yaşadığı problemler yakın çevresi tarafından fark edilen kişilerin psikiyatri kliniklerine gitmesi ile gerçekleştirilir. Şizofreni rahatsızlığıyla belirtileri benzerlik gösteren pek çok psikolojik rahatsızlık bulunmaktadır. Bundan dolayı şizofreni testi, muayene ve tanı testleri yardımı ile uzmanlar tarafından şizofren teşhisi yapılabilir.
Şizofreni hastalarında görülen semptomlar; ayrıca madde bağımlılığı, alkol kullanımı ve bazı ilaçların yan etkilerine bağlı bir şekilde ortaya çıkabilmektedir. Bundan dolayı problemlerin araştırılması önem arz eder. Şizofreni teşhisinin net bir hal alabilmesi için hastalara fiziksel muayene ve testler, psikiyatrik değerlendirmeler, kan testleri gibi uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bütün bahsetmiş olduğumuz bu uygulamaların sonucunda şizofreni teşhisi koyulabilir. Kişiler için, hastalığın şiddet durumu göz önünde bulundurularak tedavi süreci konusunda adım atılır.
Tedavi edilmeyen bir şizofreni hastalığı, hastanın her alanında etkili olabilecek ciddi sorunlara sebep olabilir. Şizofreninin komplikasyonları arasında; intihar etmek, intihar girişimleri, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, depresyon, iş ya da eğitim hayatında aksaklıklar, maddi sorunlar yer almaktadır.
Şizofreni tedavisi, ömür boyu sürebilir. Çünkü şizofreni, kronik bir rahatsızlıktır ve ilaç yardımıyla semptomlar tam anlamıyla ortadan kalkamayabilir. Antipsikotik ilaçlar, şizofreni tedavisinin en önemli faktörüdür. Bu ilaçlar, beyinde dopamin adlı nörotransmittere etki etmektedir. Semptomların ortadan kaldırılması konusunda büyük rol üstlenir. İlaç tedavisindeki en temel amaç, hastalığın kişide yarattığı durumları en aza indirgeyebilmektir. Bu sayede kişiler; sosyal, psikolojik ve fizyolojik olarak sağlıklı bir yaşam sürebilmektedir.
Psikiyatrik rahatsızlıklar; gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde, her sosyo ekonomik düzeyde ve kültürde görülebilir. Bu psikolojik rahatsızlıkların en önemlilerinden biri de şizofrenidir.
Şizofreni, bireyin gerçek ile gerçek dışı olaylar arasındaki farkı ayırt etmesini zorlaştıran bir rahatsızlıktır. Normal düşünce ve konuşma akışının devamını engelleyen şizofreni hastalığı, kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda etkilemektedir. Kişiler duygularını kontrol edemez hale gelebilmektedir.
Bahsetmiş olduğumuz olumsuz durumların yaşanmaması ya da bu problemlerin en aza indirgenebilmesi için şizofreni belirtileri konusunda bilinçli olmak gerekmektedir. Çünkü zamanında farkına varılan belirtiler, şizofreni tedavisinin doğru zamanda yapılmasını sağlayacaktır.
Şizofreni hastalığını tam anlamıyla önlemenin kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Yalnızca tedavi planına bağlı kalmak, görülen semptomların tekrarlanmasını ya da daha ağırlaşmasını önleyebilmektedir.
Şizofreni hastalığı teşhisi konulan bir kişinin ilaçsız bir tedavi ile iyileştirilmesi mümkün değildir. İlaç desteğiyle birlikte şizofreni hastalığının semptomları kontrol altında tutulmaktadır.
Şizofreni hastalarının çeşitli aktiviteler yapması önerilmektedir. Televizyon izlemek, bulmaca çözmek, kart oyunları oynamak, müzik dinlemek ve kitap okumak gibi aktiviteler; şizofreni hastalarına iyi gelecektir.