< Geri
online psikolog logo white
İlişkiler

Manipüle (Manipülasyon) Nedir?

Manipüle; başkalarının duygu, düşünce ve davranışlarını çeşitli yöntemler kullanarak ona hissettirmeden değiştirmeyi amaçlamaktır. Manipülasyon yapan bir kişi, kendi çıkarları ve arzuları doğrultusunda karşısındakini etki altına almak için çaba sarf eder.

Manipülasyon sürecinde bencillik ve bireysellik duyguları öne çıkmaktadır. Kendisini haklı çıkarmaya çalışan kişinin olumsuz davranışları iki tarafı da büyük ölçüde etkileyebilmektedir. Ciddi problemler doğurabilecek bu durumlarda farkındalık sahibi olmak ve bu yönde profesyonel bir destek almak önem teşkil etmektedir.

Manipülatif Kişiler Ne Yapar?

Manipülatif kişiler; farklı kişileri veya bir grubu hedef alarak kendi çıkarları doğrultusunda hareket eder. Doğru olmayan davranışlarda bulunarak kişinin veya bir grubun değişmesini amaçlamaktadır. Bu durumun gerçekleştirilmesinde algı yönetimi ve manipülasyon aktif bir haldedir. Bu yüzden manipüle, psikolojik bir süreç olduğu kadar hak ihlali olarak da değerlendirilebilecek bir eylemdir.

Manipülasyon; kandırmanın, yalan söylemenin, insanları çıkarlar doğrultusunda kullanmanın gizli bir yolu olarak değerlendirilebilir. Manipülasyon yöntemleri, kişi üzerinde uygulanır. Manipülasyon yapan kişinin menfaatleri ön plana çıkmaktadır.

Manipülasyon yöntemleri; sömürücü, kurnazca ve aldatıcı bir etkiye yol açmaktadır. Çünkü manipülasyon eylemi; bencillik ve bireysellik duygularını kapsamaktadır. Kişi, kendisini haklı çıkarmaya çalışırken karşısındakinin davranışlarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Manipülatif İnsanların Kişilik Özellikleri Nelerdir?

Manipülatif kişiler, kullandıkları tekniklerle farklı davranışlar sergileyebilir. Ancak genel olarak bu kişiler; başkalarının duygularını yönetmekte iyi, bencil, adalet duygusundan uzak, merhametsiz ve narsist özellikleriyle ön plana çıkabilirler.

Manipülatif kişilerin kişilik özellikleri ve davranışları şu şekilde olabilir:

  • Yalana sıkça başvurmak
  • Eleştiri ve yargılama
  • Şiddet yanlısı olmak
  • Yönetmeyi ve hükmetmeyi sevmek
  • Kendilerini üstün görme
  • Bencil olmak
  • Hırslı olmak
  • Merhamet duygusunun zayıf olması
  • Küçümseme
  • Değersiz görme
  • Kontrolcü ve yönlendirici olmak

Manipülasyon Nasıl Yapılır?

Manipüle; bir kişinin başka bir insanın inandığı doğruları, istekleri ve arzuları kendi amacı doğrultusunda yönlendirmeye çalıştığı bir durumdur. Manipülasyon, insanları farklı çıkarlar uğruna kullanmanın gizli bir yolu olduğu için manipüle edilen kişinin bunu fark etmesi güç olabilmektedir. Manipülasyon amacı da budur. Kasti olarak karşı tarafa müdahale edilir ve onun üzerinde gizli bir güç uygulaması sağlanır.

Manipülasyon yapan kişi; insanların zihinlerini etkilemek, düşünce ve davranışlarını yönlendirmek adına farklı yöntemler kullanmaktadır. Bazen kişi, karşısındakini ikna etmeye çalışır. Bazen de duygu sömürüsü yapmak gibi davranışlar sergileyebilir.

Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?

Manipülasyon yapan kişiler, genel olarak kendilerini güçlü hissetme ve karşısındakine hükmetme duygularını harekete geçirme ihtiyacı duyarlar. Bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde manipülasyon yaparken bazı tekrar eden davranışlarda bulunurlar. Bu davranışlar, manipülasyon teknikleri olarak ifade edilebilir. Bazı manipülasyon teknikleri şu şekildedir:

  • Pozitif sağlamlaştırma: Övgü, özür dileme, gülümseme ve olumlu yüz ifadeleri kullanılır. Bu davranışlar, manipüle durumunu güçlendirir.
  • Negatif Sağlamlaştırma: Bağırma, azarlama, ağlama ve suçluluk hissettirme gibi davranışlarda bulunulur. Bu davranışlarla kişinin duygu ve düşüncelerine yön vermek amaçlanır.
  • Ego okşama: Kişi yüceltilir. Manipülatör, kişinin egosunu üst düzeye taşır.
  • İkna etme: Mantık ve muhakeme yolları kullanılır. Bu doğrultuda kişinin düşüncelerine yön vermek amaçlanır.
  • Duygu sömürüsü: Kişiyi suçlu hissettirme ve kişinin kendisinden şüphe duymasına neden olmak için kullanılan bir tekniktir.
  • Yalan söyleme: Gerçekleri çarpıtmak için bu teknik kullanılır.

Manipülasyon Yöntemleri Nelerdir?

Manipülasyon yöntemleri; mahrum bırakma, aşağılama ya da duygusal şiddet uygulama gibi şiddet temelli davranışlar içeren yönelimlerdir. Bu yönelimlerin görüldüğü durumlar, manipülasyon örnekleri arasında gösterilebilir. Bunların dışında manipülatif kişi, sıklıkla karşısındaki kişinin kendisini suçlu hissetmesine neden olabilecek manipülasyon cümleleri de kullanır. Manipülasyon cümleleri ile değişmesi hedeflenen kişi, çok kısa süre içerisinde fark etmeden bir güç altına girebilir.

Psikolojik manipülasyon yapan kişi, benmerkezci düşünceye sahiptir. Narsist tavırlar sergiler ve bazı yöntemlerden faydalanarak karşısındaki kişiyi manipüle etmeyi amaçlar.

Psikolojik manipülasyon yöntemleri şu şekilde ifade edilebilir:

  • İkna etme
  • Öğüt verme
  • Algı yönetimi
  • Aşağılama
  • Duygu sömürüsü
  • Mahrum bırakma
  • Suçluluk duygusu yaratma
  • Kurban rolü oynama
  • Duygusal şiddet uygulama

Duygusal Manipülasyon

Duygusal manipülasyon; bir kişi üzerinde zihinsel ve duygusal çarpıtma yoluyla güç, kontrol, fayda ve imtiyaz sağlama gibi amaçlarla sergilenen davranışları kapsamaktadır. Duygusal manipülasyon, hem kadınlar hem de erkekler üzerinde etki yaratabilir. Duygusal yönden kişinin büyük ölçüde kısıtlanmış hissetmesine sebep olabilmektedir.

Güven kaybı ve mutsuzluk gibi önemli duyguları beraberinde getirebilen duygusal manipülasyon, kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Manipülasyonun yalnızca kasıtlı bir davranış veya tutum olarak değerlendirmek yanlış olacaktır. Manipülatör kişinin benmerkezci bir yapıya sahip olması, bu süreci ortaya çıkaran en önemli faktördür.

Duygusal manipülasyon, bireye fazlasıyla zarar verebilecek davranış ve tutumları kapsamaktadır. Mağdur olan kişi, belirli bir süreden sonra kendi zekasını, mantığını, duygu ve düşüncelerini sorgular hale gelebilecektir. Durum, zamanla patolojik bir hal almaya başlayabilir. Kişinin kendi duyguları ve düşünceleri üzerinde kontrol kaybı yaşaması, travmatik yaşantı ile neredeyse aynı boyutlara ulaşabilir. Bu yüzden kişi, duygusal manipülasyona maruz kaldığını düşünüyorsa bu yönde profesyonel bir destek alarak manipülatöre karşı bakış açısını değiştirebilir.

Duygusal Manipülasyona Uğramanın Sonuçları Nelerdir?

Duygusal manipülasyon, kişide ruhsal anlamda rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Psikiyatrik bozuklukların ortaya çıkışında etkili olduğunu söylemek de mümkündür. Kişinin çaresizlik duygusu yaşamasına ve benlik saygısını yitirmesine dahi neden olabilir.

Manipülasyona uğrayan kişinin bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilendiği aşikardır. Fakat bunun yanı sıra manipülatif kişi de dürüstlükten uzak davranışlar sergilediği için farkında olmadan özel ve sosyal hayatında olumsuz bir şekilde etkilenecektir.

Psikolojik Manipülasyon

Psikolojik manipülasyon, alınan bir kararda farklı bireylerin etki ve yönlendirmelerinin etkili olmasına neden olmaktadır. Psikolojik manipülasyon uygulamanın toplum genelinde birçok karşılığını bulmak mümkündür. Manipüle, sosyal hayatta ve özel hayatta kullanılabilir. Ancak bununla sınırlı kalmayarak toplumları ve kurumları yönetmek için de kullanıldığını söyleyebiliriz.

Kendinizi ispatlama ihtiyacı duyuyorsanız, onaylanmak istiyorsanız, kendinize olan güveniniz azalmışsa ve kendinizden nefret edebilecek bir duruma geldiğinizi düşünüyorsanız, psikolojik manipülasyon mağduru olma riskiniz yüksektir.

Manipülasyona Maruz Kalındığında Neler Yapılabilir?

Manipülasyona maruz kalındığında son derece dikkatli bir şekilde davranmak gerekmektedir. Manipüle olduğunuzun farkına varmak ve doğru tutumlar içinde olmak, gidişatın belirleyicisi olacaktır.

Manipülasyona maruz kaldığında kişinin manipüle edildiğinin farkına varması gerekmektedir. Manipülasyon yapan kişinin davranışlarını tanımlamak, hangi taktiklerle karşısındakini etkilemeye çalıştığını anlamak önemlidir.

Manipülatif davranışları reddetmek, duygu ve düşünceleri etkilemeye çalışan taktikleri görmezden gelmek gerekir. Kişinin bu durumda kendisini korumaya alması, oldukça bilinçli ve doğru bir hareket olacaktır. En önemlisi de manipüle eden kişiyle iletişimi azaltmak ya da tamamen kesmek gerekir. Bu gibi durumlarda bir psikologdan destek alabilir, daha profesyonel bir yol izleyebilirsiniz.

Manipülasyon Tedavisi

Manipülasyon tedavisi, kişinin düşünce ve davranışlarını etkileyen yöntemlerden korunmayı amaçlar. Maruz kalınan manipülasyon sonucu ortaya çıkan olumsuz durumları onarmaya yöneliktir.

Bir kişi, manipülasyona uğradığını fark ettiğinde ilk olarak kişinin kendisini korumaya alması gerekir. Duygularını bastırmadan kendisini ifade edebilmesi önem teşkil eder. Manipülatif kişinin tutumlarından uzaklaşmak, dengeyi yeniden sağlamaya büyük katkı sağlayacaktır.

Profesyonel bir destek süreciyle durum iyileştirilebilir. Kişinin hissettiği suçluluk, mutsuzluk ve çaresizlik duyguları için bireysel tedaviler uygulanabilir. Manipülasyon tedavisinde yalnızca maruz kalan taraf değil, manipülasyon yapan tarafın da süreç içerisinde bulunması son derece önemlidir.

Özet

Manipülasyon, bir kişinin başka bir insanın inandığı doğruları, istek ve arzularını ve hatta davranış biçimlerini kendi istek ve düşünceleri çerçevesinde yönlendirmeyi amaçladığı bir durumdur. Manipüle; yalan söylemenin, kandırmanın, insanları çıkarlar doğrultusunda kullanmanın bir yolu olarak da değerlendirilebilecek davranışları barındırmaktadır.

Manipülatif kişiler, karşılarındaki kişilerin algılarını farklılaştırır. Şahsi duygu ve düşüncelerini değiştirmeyi, onları etkilemeyi ve güçsüz hissetmelerini amaçlar. Ancak sağlıklı tavsiye, destek ya da yönlendirmeleri, manipülatif yönlendirmelerle karıştırmamak gerekir. Kişinin iyiliği ve mutluluğu esas alınan davranışlar, fayda sağlamayı amaçlamaktadır. Manipülasyonda amaç, kasti olarak karşı tarafa müdahale etmek ve onun üzerinde üstünlük kurmaktır.

Manipüle olduğunuza dair bir düşünceniz varsa ve bu durumla yalnız başınıza baş edemediğinizi düşünüyorsanız profesyonel bir destek almak, yerinde bir karar olacaktır. Bir uzman ile birlikte manipüle durumu dengelemek oldukça sağlıklı olacaktır.

Sosyal Medya Postu

İş yerinde, ilişkilerde ve aile arasında manipülasyon eylemlerle sıkça karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü toplum içerisinde fazla sayıda manipülatif insan olduğunu söylemek mümkündür. Modern çağın bir getirisi olarak insanlar; stres, ego, maddi kaygı ya da başarma hırsı gibi faktörlerden dolayı bireyselleşme ve bencilleşme özelliklerine sahip olabilmektedir. Bireyselcilik ve bencillik gibi kişisel özellikler, kasti olarak ya da bilinçsiz bir şekilde kişilerin manipülasyon yapmalarına zemin hazırlayabilir.

Manipülasyona uğrayan kişi; belirli bir süre sonra mutsuzluk, huzursuzluk, şüphe ve kaygı gibi duyguları yoğun bir şekilde hissedebilir. Bu hisler, özellikle de kişinin kendisine yönelik olmaktadır. Bu doğrultuda kendisine güvenini yitiren kişi, özel hayatında da iş hayatında da dilediği gibi var olamayacaktır. Manipülasyonun gücü bu denli yüksekken bu durumu yaşayan birinin manipülasyona kayıtsız kalması, doğru olmayacaktır. Bu yüzden manipülasyona uğradığını düşünen kişi, bir an önce harekete geçip durumun iyileşmesi için kendisinden ödün vermeden belirli bir duruş sergilemelidir.

Sık Sorulan Sorular

Manipülatif Davranış Özellikleri Nelerdir?

Kurban rolüne girmek, karşısındaki kişiyi aşağılamak, duygusal şiddet uygulamak, inkar etmek, karşısındaki kişinin duygularını ve düşüncelerini değersizleştirmek gibi manipülatif davranış özellikleri vardır.

Bir İnsan Neden Manipülatif Olur?

Manipülasyon, diğerlerine karşı kendi çıkarlarını gözeterek dürüst olmayan davranışlarda bulunmaktır. Bu durum, sosyal etki biçimi olarak kabul edilmektedir. Manipülatif eğilimler; borderline kişilik bozukluğu, narsisistik kişilik bozukluğu ya da antisosyal kişilik bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklardan kaynaklanabilmektedir.

Bir kişinin yukarıda bahsetmiş olduğumuz kişilik bozukluklarından herhangi birine sahip olması, manipülasyon odaklı davranışlarda bulunmasına zemin hazırlayabilir. Bu doğrultuda psikolojik rahatsızlıkların tedavi sürecine başlanması, beraberinde manipülasyon durumunu da iyileştirebilecektir.

Manipülatif Kişi Değişir mi?

Kişi, kendisinin farkında olarak değişime yönelik bir motivasyona ve inanca sahipse manipülatif davranışlarından arınabilir. Bunun için profesyonel bir destek almak, oldukça yerinde bir karar olacaktır. Fakat değişime açık olmayan, davranışlarının farkında olmayan veya davranışlarından memnun olan kişilerin olumlu bir değişim göstermesi güç olabilir.

18.11.2023
Son Güncelleme: 02.05.2024

Çevrimiçi uzmanlarımız sizinle online terapiye hazır!

Merve Üçok

Merve Üçok

Psikolog
İrem Gülşen Koçer
5.0 (1 Yorum)

İrem Gülşen Koçer

Psikolog
Nurullah Tığlı

Nurullah Tığlı

Psikolog
Gözde Yücelli
5.0 (8 Yorum)

Gözde Yücelli

Psikolog
Ahmed Taha Başer

Ahmed Taha Başer

Psikolog
Levent Dokuzer

Levent Dokuzer

Psikolog
Yeşim Tarım
5.0 (5 Yorum)

Yeşim Tarım

Uzman Psikolog
Ece Yurdakul

Ece Yurdakul

Psikolog
Sena Özbeyoğlu

Sena Özbeyoğlu

Psikolog
Duygu Ergün
5.0 (8 Yorum)

Duygu Ergün

Psikolog
Zeynep İrem Bakır

Zeynep İrem Bakır

Psikolog
Hidayet Çalışkan

Hidayet Çalışkan

Psikolog
Sedanur Kablan

Sedanur Kablan

Psikolog
Selen Melay Yanıkan

Selen Melay Yanıkan

Klinik Psikolog
Cansel Aktaş
5.0 (4 Yorum)

Cansel Aktaş

Psikolog
Perihan Var

Perihan Var

Psikolog
Cihan İleri

Cihan İleri

Psikolog

İlk seansına özel %15 indirim. Şimdi başla!

Önerilen Yazılar