İçindekiler
Aile dizimi terapi yöntemine göre aile köklerinden bugüne kadar yaşanan bütün olaylar bireyleri etkileyebiliyor. Bu temele göre biyolojik özellikler kadar deneyimler de genlerle aktarılıyor. Yani, deneyimler DNA’ya kazanır ve kişilerin yaşadığı psikolojik sorunlar, döngüler veya travmalar DNA aracılığıyla nesilden nesle aktarılır. Aile dizimi terapisi ile bu kalıtsal sorunlar araştırılır. Bu terapinin gerçekleştirilebilmesi için en az iki kişilik bir grup oluşturulması gerekir. Grup terapisi ile sizi üzen, bilinçaltınızda istemsizce yer almış, size bugün zorluk çıkaran duygularınızı keşfedebilirsiniz.
Hellinger, insanların ilişkilerinde temel ihtiyaçlarının karmaşık şekillerde etkileşime girdiğinden ve sınırlandırdığından bahsetmiştir. Aile dizimi ile, aile sistemi bir bütün olarak ele alınır. Ayrıca aile içindeki dinamiklere de odaklanılır. Aile diziminin temel ilkelerini aşağıdaki gibi dörde ayırabiliriz:
Bağlantı ve bağımlılık
Aile dizimi için en önemli ilkelerden biri aile üyeleri arasındaki bağlantılar ve bağımlılık ilişkileridir. Her birey, ailenin diğer üyeleri ile duygusal, davranışsal ve dolayısıyla psikolojik olarak etkileşim içindedir. Aile dizimi terapisi ile bu etkileşimleri anlamak ve dengelemek hedeflenir.
Sistematik düzen ve hiyerarşi
Aile bireyleri belirli bir düzen ve sistemde yer alır. Dolayısıyla, her ailede her bireyin bir rolü vardır. Bu hiyerarşik düzen, aile içindeki dengenin ve uyumun sağlanmasına yardımcı olur.
Aidiyet ve sadakat
Aile dizimi uzmanı, terapi esnasında aile üyelerinin aidiyet ve sadakat duygularını ele alır. Oturumlar sırasında aidiyet duygusunun güçlendirilmesi ve sağlıklı bir aile birliği oluşturulması hedeflenir.
Dengeli verme ve alışveriş
Ailede her bireyin ihtiyaçlarını karşılaması ve gerektiğinde destek alması gerekir. Aile dizimi oturumları ile aile bireylerinin ihtiyaçlarının dengeli bir şekilde karşılamak amaçlanır. Ayrıca, sağlıklı alışveriş ilişkileri geliştirilmeye çalışılır.
Köken aile açılımı farklı teknik ve yöntemlerle yapılan bir terapi yaklaşımıdır. Aile dizimi yöntemleri grup ve bireysel olarak iki temel kategoride inceleyebiliriz. Bu başlıkta terapi sırasında rol alan kişileri de ayrıca açıklayacağız.
Grup aile dizimi çalışmaları
Kök aile açılımı grup ortamında gerçekleştirilir. Bu yöntemde grup içindeki katılımcılar aile üyeleri rollerini üstlenir. Açılım sırasında aile üyelerinin başkalarının deneyimlerini ve aile dinamiklerini daha geniş bir perspektiften anlamaya yönelik ortam sağlanır.
Bireysel aile dizimi çalışmaları
Aile dizimi açılımı sırasında bireyler kalabalık grup ortamlarında kendilerini rahat hissetmeyebilir. Bu gibi durumlarda açılım bireysel olarak da yürütülebilir. Danışan, terapi sırasında aile üyelerini temsilen oyuncak, figür, taş, kum veya aile ağacı çizimi gibi pek çok farklı araç kullanılabilir. Bireysel aile kökeni açılımı seansları sırasında aile etkileşimleri canlandırılmaz. Bunun yerine aile dizimi uzmanı ve danışan daha uzun süre birlikte çalışır ve ilişkilerin haritasını çıkarır.
Aile terapisti: Aile dizimi açılımı seansları sırasında, aile üyeleri birlikte çalışan ve oturumları yöneten uzman kişidir. Aile terapisti, aile bağlarını ve dinamiklerini anlamak, iletişimi geliştirmek ve rehberlik etmek için çeşitli teknikler kullanır.
Aile üyeleri: Aile üyeleri terapinin bir parçasıdır ve terapi sürecine katılırlar. Terapi sırasında aile üyeleri duygusal deneyimlerini ifade ederek aile dinamiklerini keşfetmeye çalışırlar.
Temsilciler: Kimi aile üyeleri terapi seanslarına katılmayabilir. Bu durumlarda grup aile dizimi çalışması yapılacaksa, aile üyelerini temsilen temsilciler seçilir. Bu temsilciler aile üyelerinin rollerini, ilişkilerini ve duygu durumlarını yansıtmaya çalışırlar. Aile dizimi uzmanı, temsilciler aracılığıyla aile içindeki dinamikleri açığa çıkarır.
Gözlemciler: Her oturumda olmasa da bazı oturumlarda terapistler veya aile üyeleri gözlemci olarak yer alabilir. Gözlemciler terapi sürecini izleyerek aile terapistine ek bir perspektif sağlarlar.
Özellikle son dönemlerde oldukça popüler hale gelen bu terapi tekniği düşünüldüğünde pek çok kişi aile dizimi ne işe yarar sorusunu soruyor. Bu sorunun cevabını maddeler halinde açıkladık.
İlişkilerin anlaşılması: Aile dizimi yaptıranlar aile üyeleri ile olan ilişkilerini derinlemesine anlama fırsatı yakalayabilirler. Aile üyeleri veya terapiye katılan kişi, birbirleriyle olan etkileşimler, bağları ve bağlantıları daha iyi bir şekilde görebilirler.
Aile içindeki denge ve uyum: Aile dizimi seansı, aile içindeki güç dengesinin, rollerini veya sorumlulukların anlaşılmasına destek olur. Böylece, aile üyeleri kendi rollerini ve diğer üyelerle olan ilişkilerini dengeli bir şekilde yönetmeye başlar. Ailedeki uyum, empati ve denge arttıkça gerginlik ve çatışmalarda azalma gözlenir.
Aile geçmişinin iyileşmesi: Bu terapi yöntemi, aile üyelerinin geçmişin etkilerini anlamalarına ve bu etkilerin üzerinde çalışmalarına olanak tanır. Örneğin, geçmişte yaşanan kayıplar, travmalar veya kötü deneyimler mevcut ilişkileri etkileyebilir. Aile dizimi oturumları ile geçmişte yaşanan zorluklar aşılarak iyileşme görülmesi beklenmektedir.
Bağların güçlenmesi: Aile dizimi terapisi ile aile üyeleri arasındaki bağların güçlenmesi hedeflenir. Aile üyeleri zamanla birbirlerini desteklemeyi ve anlamayı öğrenirler. Dolayısıyla, aile içinde daha destekleyici ve sağlıklı bağların oluşması sağlanır.
Kişisel gelişim: Aile dizimi, aile üyelerinin kişisel gelişimine katkıda bulunacakları seanslar içermektedir. Aile içindeki ilişkilerin anlaşılma sonrasında, bireyler kendi ilişkilerini ve davranışlarını değerlendirme ve değiştirme fırsatı yakalayabilirler. Sonuç olarak aile dizimi yaptıranlar kendilerini daha iyi hissedebilir ve kendilerini bu konuda geliştirebilir.
Aile dizimi olgusal yaklaşımı, sistematik veya kronik endişelerin ele alınmasında en etkili yöntemlerden biri olarak kabul edilir. Bu yöntem, özellikle aşağıda listelenen kişiler için ideal olabilir:
Aile dizimi, ailelilerin ihtiyaç ve hedeflerine bağlı olarak terapist eşliğinde yönetilir. Oturumların süresi ailenin karmaşıklığına veya içinde bulunduğu zorluklara bağlı olarak değişebilir. Örneğin bazı aileler birkaç seansta ilerleme gösterirken bazı aileler daha uzun zamana yayılmış seanslara ihtiyaç duyabilirler. Aile dizimi oturumları için terapistler birkaç farklı yöntem ve teknik uygulamaktadırlar. Bu yöntemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Aile dizimi uzmanı ilk oturumda aile üyeleri ile tanışır. Tanışma oturumunda aile hedeflerini ve ihtiyaçlarını detaylı bir şekilde aktarır. İlk oturumun sonrasında terapist aile üyeleri ile bireysel görüşmelerde bulunup aile dinamiklerini daha iyi anlamaya çalışır.
Aile dizimi uygulaması sırasında terapist aile üyelerini belirli bir düzene göre fiziksel olarak yerleştirir. Seans boyunca veya zaman zaman sembolik araçlar kullanarak aile dinamiklerini aile üyeleri ile paylaşır. Terapistin açıklamaları doğrultusunda aile üyeleri gözlem yaparak aile içindeki ilişkileri ve rolleri daha iyi anlamaya çalışırlar.
Bu oturumlar aile üyelerinin duygu durumlarını daha iyi ifade etmelerine, aile için etkileşimlerini gözlemlemelerine, aile içi rolleri anlamalarına olanak sağlar. Aile dizimi uzmanı, aile üyeleriyle gerek grup çalışması gerekse bireysel görüşmeler aracılığıyla detaylı sorgulamalar yapar. Bu sorgulamalar sonucunda aile içindeki kalıplar ve deneyimler vurgulanır. Yeni içgörülerin ortaya çıkması hedeflenir.
Aile dizimi oturumları ile aile üyeleri çözüm odaklı yaklaşımlar elde edebilirler. Örneğin, terapist aile içindeki çatışmaları ele alarak önerilerde bulunabilir. Ayrıca, alternatif davranışlar ve iletişim stratejileri aile üyeleri ile keşfedilebilir. Aile üyeleri terapi boyunca ve sonrasında yeni becerileri uygulamaya başlar ve sonrasında sağlıklı bir aile dinamiği oluşturmaya başlarlar.
Aile dizimi, iletişim zorlukları, karmaşık ilişki dinamiklleri ve özellikle geçmişten gelen etkilerle başa çıkmak için kullanılan, olgusal bir terapi yöntemidir. Bu yazımıda, aile dizimi oturumları sırasında aile sisteminin ele alınması, terapi yönteminin temel ilkeleri, terapi yöntemleri hakkında ihtiyacınız olabilecek bilgileri paylaştık. Ayrıca köken aile açılımı seanslarına ihtiyaç duyabilecek bireyleri kısa ve net bir şekilde listeledik. Yakın zamanda çıkan dizi ve filmler dolayısıyla oldukça popüler bir yöntem haline gelen aile dizimi, aile dinamiklerine göre birkaç seans veya belki daha fazla sürebilir.
Aile dizimi seans süreleri ve sıklığı bireylerin ve aile üyelerinin hedeflerine ve ihtiyaçlarına göre değişkenlik gösterir. Ancak, seans süreleri genellikle 1-2 saat aralığında tamamlanır. Bu oturumların kaç seansta tamamlanacağı ise aile üyelerinin ilerlemesi ve hedeflerine ulaşması ile ilgilidir. Örneğin hızlı gelişim gösteren bireyler için oturumlar birkaç seansta tamamlanacaktır. Ancak sorunlar daha derin ve karmaşıksa oturum sayısı artabilir.
Aile dizimi terapisi pek çok farklı gruptaki kişilere hitap eder. İçsel karmaşayla baş etmek istiyorsanız, romantik ilişki kurmak istiyorsanız, travma veya kayıp yaşadıysanız, aile için dinamiklerinizi çözmek istiyorsanız, aile dizimi seansları alabilirsiniz.
Aile dizimi terapisi, bu uygulama özelinde eğitim almış kişiler tarafından uygulanmaktadır. Psikoterapiden çok daha farklı bir yöntem olduğu için, aile dizimi terapistinin bu alan için özel olarak hazırlanmış bir eğitim almış olması gerekmektedir.
Aile dizimi oturumları grup halinde yapılacaksa 10-20 kişilik bir grup ile yapılabilir.
Aile dizimi terapisinin temeli genlerle aktarılan olumsuz durumların çözüme kavuşturulmasıdır. Günümüzde yapılan çalışmalara göre 7 kuşak önceye kadar yaşanan sorunlar veya travmalar gözlemlenebilmektedir.
Psikoterapi bireysel sorunlar üzerinde durarak bireysel terapi yöntemiyle ilerleme kaydeder. Aile dizimi terapisi aile ve ailede yaşanan olaylar üzerinde durarak genellikle gruplar ile çalışmaktadır. Dolayısıyla, psikoterapi ile aile dizimi farklı teknikleri içermektedir.