Madde bağımlılığı; alkol, sigara, uyuşturucu ve benzer maddelerin vücuda alınmasının sonucunda kişide bağımlılık yaratması olarak ifade edilir. Madde bağımlılığı; kişilerin psikolojik, ruhsal ve bedensel anlamda zarar görmelerine neden olur. Madde bağımlıları, bu olumsuz durumlara rağmen bu maddeleri kullanmaya devam etmektedir.
Madde bağımlılığının dozu ve şiddeti genel olarak her geçen gün artış gösterir. Dozun ve şiddetin artması ile birlikte madde bağımlısı olan kişilerde sıklıkla fiziksel ve psikolojik anlamda bozukluklar görülür. Madde bağımlılığının şiddetine bağlı olarak kişiler, günlük hayatlarından koparak olumsuz bir yaşam koşuluna ayak uydurmaya çalışır. Madde bağımlıları, çevreleriyle ilişkilerini sürdürmekte de güçlük çektikleri için bu durum çeşitli psikolojik bozuklukların oluşmasına zemin hazırlar.
Her madde kullanımı, madde bağımlılığı olarak nitelendirilmez. Ancak kişilerin kullandığı madde miktarı gün geçtikçe artıyorsa ve kişiler madde yokluğunda huzursuz oluyorsa, bu durum için madde bağımlılığı ifadesini kullanmak doğru olacaktır.
Sinir sisteminin farklı bölümleri, madde kullanımıyla birlikte olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. Bu durum neticesinde ise fiziksel ve ruhsal bozulmalar meydana gelmektedir. Madde bağımlılığının etkileri fiziksel ve ruhsal olduğu için madde bağımlılarının hayatı göz ardı edilemeyecek şekilde değişmektedir.
Madde bağımlılığının etkileri şu şekilde ifade edilebilir:
Kişilerin madde bulamaması halinde girdikleri çöküntü haline yoksunluk adı verilmektedir. Yoksunluk, başka bir ifadeyle madde alamayan vücudun krize girmesi durumudur. Kişi, bu yoksunluk neticesinde saldırganlaşma eğiliminde olur. Madde yoksunluğunda psikolojik ve fiziksel belirtiler görülür. Bu durum madde bağımlılığı tedavisi ile önlenebilir. Çünkü madde bağımlılığı tedavisi görmeyen bir madde bağımlısı, yaşamını devam ettiremez hale gelecektir. Madde bağımlısı kişilerin tedavi kapsamında uzman kişilerden destek alması önem teşkil etmektedir. Bu noktada gerekli yardım ve desteği sağlayan Online Psikolog ile iletişime geçebilirsiniz.
Madde bağımlılığı, kişinin hayatını tam anlamıyla olumsuz bir şekilde etkiler. Bundan dolayı da madde bağımlılığı belirtileri kısa süre içerisinde görülmeye başlar. Madde bağımlılığı belirtileri artış göstermeden madde bağımlılığı tedavisi konusunda bilinçlenmek gerekir.
Madde bağımlılığı belirtileri şu şekildedir:
Madde bağımlılığı, kişilerde bir anda ortaya çıkmaz. Madde bağımlılığı, genel olarak belirli bir sürece yayılarak oluşmaktadır. Bundan dolayı henüz bağımlılık belirtileri oluşmadan kişileri takip etmek ve bu yönde oluşabilecek olumsuzluklara karşı tedbir almak önem teşkil etmektedir.
Madde bağımlılığı tedavisi ile erken müdahale, hayat kurtarmaktadır. Bunu fark etmek ise kişinin çevresinin duyarlılığına bağlıdır. Bir şeylerin erken farkına varmak, kişinin erken tedavi ile olumsuzluklara karşı iyileşme göstermesini sağlamaktadır. Özellikle de son zamanlarda çocuklarda da madde kullanımına sıklıkla rastlandığı için ailelerin bu konuda temkinli ve dikkatli davranması gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanır. Örneğin çocuklarda madde bağımlılığına giden yol, arkadaş çevresinden geçmektedir. Ebeveynler, çocuklarını bu gibi durumlardan korumak istiyorsa eğer mutlaka çocuklarının yakın çevresi ve arkadaşları hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Kişileri madde bağımlılığına iten pek çok farklı durum olabilir. Madde bağımlığının nedenleri, kişinin yaşayış tarzına göre değişkenlik gösterebilir. Madde bağımlılığının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Madde bağımlılığı, tedavi edilebilen bir durumdur. Kişinin kendi çabasıyla madde kullanımını bırakması, genel olarak pek mümkün olmadığı için profesyonel bir destek almak gereklilik arz etmektedir.
Madde bağımlılığının tedavisi için uzman bir psikolog ile çalışmak ve çevreden destek almak oldukça önemli olacaktır.
Madde bağımlılığının tedavi sürecinde çeşitli yöntemler ve aşamalar yer alır. Bağımlılık yapan maddenin özellikleri ve kişinin özellikleri baz alınarak tedavi şekli belirlenmektedir. Ayaktan tedavi, yatarak tedavi veya korunma tedavisi madde bağımlılığı tedavisinde tercih edilen yöntemlerdir.
Tedavinin ilk aşamasında madde bağımlısı bireyin vücudunun maddeden arındırılması amaçlanır. Bu aşamanın ardından psikoterapi ve rehabilitasyon sürecine başlanır. Bilişsel davranışçı terapi, grup terapisi, aile terapisi gibi çeşitli terapi yöntem ve tekniklerinden faydalanılır. Ancak unutulmaması gereken önemli bir nokta, kişinin tedaviyi kabul etmesi ve bilinçli olmasıdır. Aynı zamanda iyileşmenin gerçekleşmesinin ardından sosyal ve psikolojik tedbirler de alınmalıdır. Çünkü madde bağımlılığı, tedavinin ardından kişinin iradesiyle şekillenebilecek bir durumdur. Kişi bu duruma yenik düşerse madde bağımlılığı durumu tekrardan oluşabilmektedir.
Madde bağımlılığı, günümüzde oldukça yaygın olarak görülen bir durumdur. Kişilerin yaşam tarzını olumsuz bir şekilde etkileyen, zehirlenme ve ölüm gibi risklerle kişileri baş başa bırakan bir rahatsızlıktır. Bu durumun önüne geçebilmek adına madde bağımlılığı tedavisi gerçekleştirilmektedir.
Madde bağımlılığı belirtilerinin gözlemlenmesi haline vakit kaybetmeden bu yönde profesyonel bir destek almak gerekir. Çünkü madde bağımlılığı tedavisinde harekete erken geçmek önemlidir. Erken bir tedavi ile kişi kısa süre içerisinde iyileşebilecektir. Uzmanlar, madde bağımlılığı noktasında ailelerin bilinçli bir şekilde hareket etmesi, özellikle de ebeveynlerin çocuklarının arkadaş çevresi hakkında bilgi sahibi olması gerektiğini vurgulamaktadır.
Madde kullanımı, kişiyi fiziksel ve psikolojik anlamda etkilemektedir. Ancak durum bununla sınırlı kalmamaktadır. Madde kullanım dozunun artmasıyla birlikte kişinin ailesi ve çevresi de bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenecektir.
Uyuşturucu kullananlarda aşırı kilo kaybı, baş ağrısı, uykusuzluk, yorgunluk hissi görülebilmektedir.
Esrar, eroin, kokain, tütün ve alkol gibi maddeler kişilerde bağımlılık yapabilmektedir.