Bireylerin geçmiş deneyimleri, bilgileri veya öğrendikleri becerileri hatırlama yeteneklerindeki azalmayı ifade eden durum unutkanlık olarak adlandırılır. Kognitif işlevlerin bir parçası olarak değerlendirilen bu durum, hafıza süreçlerindeki bozulmalar sonucunda ortaya çıkabilir.
Unutkanlık hastalığı, birçok faktöre bağlı olarak gelişebilir. Unutkanlık, ileri seviyelerde seyrettiğinde günlük yaşamı ciddi anlamda etkileyebildiği için belirtiler gözlemlendiğinde mutlaka bir sağlık uzmanı ile görüşmelidir.
Altında yatan nedenlerin teşhis edilebilmesli ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması için unutkanlık sebepleri teşhis edilmelidir. Unutkanlık nedenleri arasında aşağıdaki durumlar yer alabilir:
Tiroid hormonlarının düzensizliği, metabolizma hızını etkileyerek bilişsel işlevlerde bozulmalara yol açabilir. Hipotiroidi veya hipertiroidi gibi tiroid sorunları, hafızayı olumsuz etkileyebilir, aşırı unutkanlık ve dikkat dağınıklığına neden olabilir.
Uyku, beyin için restoratif bir süreçtir. Yetersiz uyku, hafıza oluşumunu ve bilgi işlemeyi bozar, bu da unutkanlık ve konsantrasyon eksikliğine sebep olabilir. Bu yüzden, kişinin kaliteli bir uyku ile hafıza fonksiyonlarını korumaya çalışmalıdır.
Unutkanlık nedenleri arasında özellikle B12 ve D vitamini gibi bazı vitaminlerin eksikliği yer alabilir. Bu vitaminlerin eksikliği sinir sistemi ve beyin sağlığını etkileyerek hafıza sorunlarına sebep olabilir. Kan değerlerine bağlı olarak doktorunuzun unutkanlığa iyi gelen vitamin reçete edecektir.
Yeterli miktarda su tüketilmemesi veya farklı sebeplerden oluşan dehidrasyon, hafıza zayıflığı dikkatsizlik ve unutkanlık gibi sorunlara yol açabilir.
Bazı ilaçlar, özellikle antidepresanlar, antihistaminikler ve bazı tansiyon ilaçları, bilişsel işlevleri ve hafızayı olumsuz etkileyebilir. İlaçların yan etkileri arasında unutkanlık ve dikkat dağınıklığı bulunabilir.
Aşırı alkol tüketimi, beyin hücrelerine zarar verebilir ve hafıza kaybına yol açabilir. Alkolün bilişsel işlevler üzerindeki etkisi, özellikle uzun vadede belirgin unutkanlık sorunlarına sebep olabilir.
Kronik stres ve yüksek kaygı düzeyleri, hafıza üzerinde zararlı etkilere sahiptir. Stres hormonları, özellikle kortizol, hafızanın oluşumu ve geri çağrılmasını zorlaştırabilir ve unutkanlığın nedenleri arasında yer alabilir.
Bilişsel işlevler üzerinde, depresyon derin bir etkiye sahip olabilir. Odaklanma ve hafızada zorluk, depresyonun yaygın semptomları arasındadır. Depresif durumlar, unutkanlığı tetikleyebilir veya mevcut hafıza sorunlarını kötüleştirebilir.
Yaşlanma ile birlikte beyin yapısında ve işlevinde doğal değişiklikler meydana gelir. Bu değişimler, öğrenme ve hafıza kapasitesinde azalmaya neden olabilir, ancak normal yaşlanma sürecindeki unutkanlık genellikle hafiftir.
Kafa travmaları, beyin dokusuna zarar verebilir ve hafıza kaybına yol açabilir.Aşırı unutkanlık neyin belirtisi sorusunun cevaplarından beri de kafa travması olabilir. Ayrıca, travma sonrası hafıza sorunları, hasarın şiddetine ve yerine bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Beyin tümörleri, hafıza oluşumunu ve geri çağrılmasını etkileyebilir. Tümörün konumu, boyutu ve büyüme hızı, bilişsel işlevler üzerindeki etkisinin derecesini belirler ve unutkanlığın sebebi olabilir.
Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif durumlar, beyindeki hücrelerin yavaş yavaş bozulmasına neden olur. Bu hastalıklar, bilişsel bozulmalara, algılama güçlüğü ve unutkanlık gibi durumlara yol açar.
Doktorunuzun veya terapistinizin uyguladığı unutkanlık testi ve diğer sağlık problemlerini belirleyecek tetkiklerden sonra, sağlık ekibinin unutkanlık için ne yapılmalı, hafızanız nasıl güçlenir vb gibi konular hakkında sizi bilgilendirecektir.
Unutkanlığa ne iyi gelir sorusunun cevabını aşağıdaki tedavi yöntemlerinde bulabilirsiniz.